آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

نیّت و همّت مؤمن همواره بالاتر از آنچه انجام مى دهد مى باشد و چه بسا او براى انجام یک دهم آنچه تصمیم گرفته است موفّق نمى گردد، ولى یک فرد کافر بر اثر فقدان ایمان به خدا، وجود او کانونى از افکار فاسد مى گردد ولى چه بسا روى یک سلسله موانع نتواند به بسیارى از آنچه که تصمیم گرفته است جامه عمل بپوشاند.

حدیث مورد بحث از احادیث معروف اسلام است و محدّثان سنّى و شیعه آن را از پیامبر بزرگوار نقل کرده اند.(1)
حدیث مزبور را علما و دانشمندان به صورت هاى مختلفى تفسیر کرده اند و ما از میان آنها یک تفسیر را که از همه روشنتر است یادآور مى شویم.
نیّت و همّت مؤمن همواره بالاتر از آنچه انجام مى دهد مى باشد و چه بسا او براى انجام یک دهم آنچه تصمیم گرفته است و تمایل دارد موفّق نمى گردد و این مطلب (همّت بلند و نیّت بلندتر از میزان عمل) اثر مستقیم ایمان به خداست؛ و یک فرد با ایمان بر اثر ایمان به پاداشهاى اخروى و کیفرهاى روز رستاخیز، وجود او کانون افکار پاک و خیرخواهانه و همّت بلند نسبت به انجام اعمال نیک است ـ اگر چه هنگام عمل ـ موفّق به مقدار کمى از منویّات خود گردد.
ولى برعکس، یک فرد کافر بر اثر فقدان ایمان به خدا و نداشتن ترس باطنى از کیفرهاى پروردگار، وجود او کانونى از افکار فاسد مى گردد و همواره تصمیم مى گیرد که هر نوع بدى را انجام دهد؛ ولى چه بسا روى یک سلسله موانع اجتماعى و یا فقدان وسایل نتواند به بسیارى از آنچه که تصمیم گرفته است جامه عمل بپوشاند؛ در این صورت نیّت او براى کارهاى زشت بیش از آنچه که انجام مى دهد مى باشد. از این جهت پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: نیّت کافر بدتر از کردار اوست.
آنچه گفته شد مضمون حدیثى است که از امام باقر(علیه السلام) پیرامون این حدیث نقل شده است.(2)، (3)