علماء اخلاق به «وضوى باطنى» نيز قائلند كه همان پاك كردن نفس از رذائل اخلاقى و پاك كردن عقل از افكار هلاك كننده است. اگر در اين وضو غير خدا را ببيند دچار شرك خفي شده و نجس است. سالك بايد مثل شستن دست، دستِ دل را از كثافات پاك كند، مضمضه سالك چشيدن حلاوت ذكر و استنشاقش، تخليه ذهن از كثافات نفسانى است. شستن دست تا مرفق ميانه روى در امور دنيوى و مسح سرش، فدا كردن محبت دنيا به پاي محبت دوست است و آخر هم مس پاست. با گرفتن هر دو وضوء، مصداق روايت «الوضوء على الوضوء نور على نور» مي شود.