طبق آموزه های اسلامی خداوند انسان را بر اساس اختیار و حق انتخاب بین شقاوت و سعادت آفریده و این خود انسان است که عاقبتی پرسعادت یا مملو از شقاوت برای خود رقم می زند.
این حدیث نیز یا به معنای علم خداوند به سعادت و شقاوت فرد از زمان پیش از تولدش و یا به معنای اختلاف استعدادها و زمینه های هر انسان برای قدم گذاشتن در مسیر سعادت و شقاوت است.
طبق تفسیر و معنای دیگری «ام» به معنای کانون جامعه یا رحم دنیاست؛ یعنی همان جایی که سعادت و شقاوت او بر اساس انتخاب های آزاد و آگاهانه اش شکل می گیرد.
بنابراین با توجه به این تفسیرها و آموزه های مسلّم فراوان دیگری که دلالت بر اختیار آدمی در اعمالش دارند، شائبه هیچ گونه جبر و ظلمی از طرف خدا پدید نمی آید.

محور قبولى عمل، «اخلاص» است، على(ع) فرمودند: «قبول نمى شود از عمل تو مگر عملى كه در آن اخلاص داشته باشى». عملى كه از روی اخلاص باشد، ميوه اش بهشت است و عملى كه از روی ریا و سمعه و ... باشد، زقّوم جهنمى به همراه دارد. در روایات است که خداوند به عمل مخلصانه نگاه مى كند، گرچه از انسانى شقىّ صادر شود.