شرط زیادی «وصفیه» در قرض

آیا می توان از روایات، حرمت شرط زیادی «وصفیه» در قرض را برداشت نمود؟

در روایات، حرمت رباى قرضى كه زيادى وصفيه دارد به وضوح مشخص است. به عنوان مثال در حديثى از امام صادق(ع) آمده است كه فرمود: «هرگاه پول هاى نقره اى (درهم) را وام دادى و بهتر از آن را براى تو آورد، حرام نيست به شرط اينكه قراردادى روى اين كار در ميان نباشد». اين روايت دلالت بر زيادى وصفى دارد؛ منتهى چون قبلا شرط نكرده بوده اند، اشكالى ندارد؛ بنابراين مفهوم روايت اين است كه اگر زيادى وصفيه را شرط بكنند حرام است.

حکم به حرمت «ربا» با استفاده از آیات قرآن

چگونه با استفاده از آیات قرآن می توان حرمت «ربا» را استنباط نمود؟

واژه «ربا» در قرآن زياد استعمال شده است. این واژه از ديدگاه لغویون داراى سه معناست: 1- زيادى 2- برتری 3- رشد؛ بنابراين آيات تحریم ربا در قرآن مجيد شامل هر دو نوع ربا (قرضى و معاوضه) مى شود؛ خواه زياده فعليه باشد يا وصفيّه يا انتفاعيّه يا عمليّه يا منافع و اگر غير از آيات شريفه قرآن هيچ دليلى بر حرمت این اقسام پنجگانه نداشتيم، اطلاق آيات مذكور براى اثبات مدّعى كافى بود؛ چون كلمه ربا، معناى وسيعى دارد كه شامل هر يك از اقسام پنجگانه زياده می شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

اِنَّ النَّبىَّ لَمّا جائَتْهُ وَفاةُ جَعْفَرِ بنِ اَبى طالبٍ وَ زَيْدِ بنِ حارِثَةَ کانَ اَذا دَخَلَ بَيْتَهُ کَثُرَ بُکائُهُ عَلَيْهِما جِدّاً وَ يَقولُ: کانا يُحَدِّثانى وَ يُؤ انِسانى فَذَهَبا جَميعاً.

من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 177