ممکن است گفته شود که اعتقاد به روزی الهی، روح تلاش و کوشش را در انسانها خاموش مى کند. ولى اولا: این گونه تعلیمات اسلامى و توصیه هاى اخلاقى، در واقع شبیه ترمزى است که در برابر حرکت شتاب آلود انسان ها به سوى مادّى گرى قرار داده شده. ثانیا: براى نتیجه گیرى کامل در مورد تعلیمات اسلام، باید آیات و روایات مختلف را در کنار هم بررسی کرد. در مورد این بحث نیز از یک سو روایات رضا و تسلیم در برابر مقدّرات الهى را داریم و از سوى دیگر آیات و روایاتِ سعى و کوشش و تلاش وارد شده.