امام علی(ع) عصیان بنده در برابر خداوند را اینگونه به تصویر می کشد: «تصور كن در همان هنگام كه تو از خداى خود روى مى گردانى او [با دادن انواع نعمتها] به تو روى مى آورد، تو را به خويش فرا مى خواند و در زير پوشش فضل و رحمتش قرار مى دهد در حالى كه تو به غير او روى مى آورى، به خدا، اگر اين وضعى كه تو با او دارى (عصيان در مقابل محبّت خداوند) در ميان دو نفر كه در نيرو و توان مساوى بودند وجود داشت تو نخستين كسى بودى كه خود را به سبب اخلاق ناپسند و كردار بد نكوهش مى کردی [چه رسد به اینکه او خداست و تو بنده]».

در پی شکایت مجوسیان از رفتار بد «عمر بن ابوسلمه»، فرماندار امام علي(ع)، حضرت در نامه ای به او تأكيد می فرماید: «گروهى از زعما و كدخدايان اهلِ شهرِ تو از خشونت و قساوت و تحقير و بدرفتارى تو شكايت كردند و من درباره آنها انديشيدم، نه آنان را شايسته نزديك شدن [بيش از حدّ] يافتم؛ زيرا مشركند و نه سزاوار دورى و بدرفتارى، چرا كه با آنان پيمان بسته ايم [و اهل ذمّه هستند]، بنابراين لباسى از نرمش همراه با كمى شدّت و خشونت براى آنان بر خود بپوشان و با رفتارى ميان شدّت و نرمش با آنها معامله كن و نزديك ساختن و تقريب را با دور نمودن آنها با هم بياميز».

امام علي(ع) در این باره می فرماید: «نه بخشش از دارائيش مى كاهد و نه عطايا آسيبى به خزائن او مى رساند، نه درخواست كنندگان، نعمتش را تمام مى كنند و نه بهره مندان از عطايش، به مواهب او پايان مى دهند، توجّه به كسى وى را از ديگرى غافل نمى سازد و شنيدن صدايى او را از شنيدن صداى ديگر باز نمى دارد، عطا و بخشش او به كسى، مانع از سلب نعمت نمى گردد، و غضبش او را از رحمت باز نمى دارد، و رحمتش او را از عذاب و كيفر غافل نمى سازد، نه آنچه پنهان است او را از آنچه آشكار است باز مى دارد، و نه آنچه آشكار است او را از آنچه نهان است جدا مى سازد».