در آغاز ماه ربيع الاول پيامبر روانه مدينه شد و در روز دوازدهم ـ كه مصادف با روز دوشنبه بود ـ به محلّه قبا وارد شد. پيامبر(ص) تا روز پنجشنبه درآنجا ماند و مسجد قبا را بنا نهاد و نماز جمعه را در نزديكى قبا در ميان قبيله بنى سالم خواند و اين نخستين نماز جمعه و نخستين خطبه نماز جمعه در مدينه بود كه رسول خدا(ص) اقامه فرمود.

مسلمانان «مدینه»، پیش از آن که پیامبر(ص) هجرت کند، به فکر افتادند تا روزی برای اجتماع و عبادت داشته باشند؛ همان طور که یهودیان و نصرانیان دارند، بنابراین روز قبل از شنبه را برای این کار انتخاب کردند. در آن روز اسعد بن زراره نماز را به جماعت خواند و به اندرز مردم پرداخت و آن روز را جمعه نام گذاردند؛ زیرا روز اجتماع مسلمین بود.
اما، اولین نماز جمعه اى که رسول خدا(ص) با اصحابش تشکیل داد، هنگام ورود به محله «بنی سالم» در مدینه  که مصادف با جمعه بود، برگزار گردید.