«شَجَر» به معنى گياهان ساقه دار است؛ و در قرآن در مقابل «نَجم»، به معنى گياهان بى‌ساقه قرار گرفته است. در «مقائيس اللّغه» آمده: «شجر» داراى دو معنى است: بلندى و ارتفاع، و تداخل اجزاء يك شى در يكديگر؛ و از آنجا كه درختان هم ارتفاع دارند، و هم شاخه‌ هاى آنها در يكديگر وارد مى شود، به آنها «شجر» اطلاق شده است. ولى بعضى معتقدند كه اين مادّه در اصل به معنى چيزى است كه «نمو» دارد، بالا رفته و شاخ و برگ پيدا مى ‌كند؛ و گاه به امور معنوى نيز اطلاق مى ‌شود، مانند: «وَالشَّجرةَ الْمَلْعُوْنةَ فى القرآن».

«سَماءْ» به گفته لغت شناسان به معنى چيزى است كه در بالا قرار گرفته؛ و لذا بعضى معتقدند جنبه نسبى دارد و لذا ممكن است يك شىء نسبت به شىء ديگر آسمان، و نسبت به شىء ثالث زمين باشد، و «اسم» نيز از همين مادّه مشتق شده؛ چرا كه اسم گذارى سبب بلندى و اهميّت مسمّى مى‌شود و در قرآن نیز به همین معنا به کار رفته است. «ابن منظور» نيز در «لسان العرب» مى ‌گويد: «سُمُوّ» به معنى بلندى و علو است. بنابراين «سماء» تنها به معنى آسمان نيست؛ بلكه به معنى هرگونه بلندى و علو و ارتفاع است.