پاسخ اجمالی:
«شَجَر» به معنى گياهان ساقه دار است؛ و در قرآن در مقابل «نَجم»، به معنى گياهان بى‌ساقه قرار گرفته است. در «مقائيس اللّغه» آمده: «شجر» داراى دو معنى است: بلندى و ارتفاع، و تداخل اجزاء يك شى در يكديگر؛ و از آنجا كه درختان هم ارتفاع دارند، و هم شاخه هاى آنها در يكديگر وارد مى شود، به آنها «شجر» اطلاق شده است. ولى بعضى معتقدند كه اين مادّه در اصل به معنى چيزى است كه «نمو» دارد، بالا رفته و شاخ و برگ پيدا مى كند؛ و گاه به امور معنوى نيز اطلاق مى شود، مانند: «وَالشَّجرةَ الْمَلْعُوْنةَ فى القرآن».
پاسخ تفصیلی:
«شَجَرْ» به معنى گياهانى است كه داراى ساقه است؛ و لذا در قرآن مجيد در مقابل «نَجم» كه به معنى گياهان بى ساقه است قرار گرفته: «وَالنَّجْمُ وَ الشَّجَرُ يَسْجُدانِ»(1)؛ (و گیاهان و درختان براى خدا سجده مى کنند). همچنین در «مقائيس اللّغه» آمده است كه «شجر» در اصل داراى دو معنى است: بلندى و ارتفاع، و تداخل اجزاء يك شى در يكديگر؛ و از آنجا كه درختان هم داراى ارتفاع اند، و هم شاخه هاى آنها در يكديگر وارد مى شود، «شجر» به آنها اطلاق شده است و «مُشاجِرَة» به معنى نزاع و اختلاف و گفتگو است؛ چرا كه سخنان طرفين در يكديگر تداخل مى كند.
ولى بعضى معتقدند كه اصل اين مادّه به معنى چيزى است كه نمو دارد و بالا مى رود و شاخ و برگ پيدا مى كند؛ و گاه به امور معنوى نيز اطلاق مى شود، مانند «وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُوْنَةَ فِى الْقُرانِ»(2)؛ (و درخت نفرین شده را که در قرآن ذکر کرده ایم)، كه به معنى شجره زقوم يا قوم يهود يا بنى‌اميه تفسير شده است.(3)،(4)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.