بر اساس آیات قرآن، بخشى از مصائبى كه دامن گير انسان مى شود مجازاتى است كه بر طبق استحقاق آنان از ناحيه خداوند صادر مى شود و اين، در مورد افرادى است كه مرتكب گناهانى شده اند كه يا به قدرى شديد است كه هم مستوجب عذاب دنيا و آخرت است و يا در حدى است كه تنها با مجازات دنيا شستشو مى شود و در واقع لطفى است از ناحيه خدا بر اين گروه. در واقع مجازاتِ دنيا از منظر خداپرستان و معتقدين به عدل الهى واقعيت دارد؛ ولى براى كسانى كه از سرچشمه آن ناآگاهند ممكن است آن، مصيبتی دردناك تلقى شود.

خداوند «عليم» است و آن دسته از افرادی كه گناه و ثواب را به هم آميخته‌ اند را به خوبى مى شناسد، و «حكيم» است و درباره فرد فرد آنها آنچه را كه شايسته است انجام مى دهد؛ در واقع «عليم» اشاره به شناخت موضوع است و «حكيم» آگاهى بر حكم. البته مسلّم است مجازات الهى يا عفو او هيچ كدام بى حساب نيست، و بر پايه شايستگى هاى عملى و اخلاقى و نيّات اشخاص است.