امام علی(ع) در تبیین موارد لزوم سکوت و سخن گفتن می فرماید: «خاموش ماندن از گفتار حكمت آميز مانند سخن گفتن نابخردانه فايده اى ندارد»، دانشمندان درباره این که سكوت بهتر است يا سخن گفتن، بحث هاى مختلفى كرده اند، گروهى با در نظر گرفتن گناهان ناشی از سخن گفتن، دستور به سكوت داده اند. عده اى نیز با در نظر گرفتن فوايد سخن گفتن، به آن توصيه مى كنند؛ ولى حق همان است كه امام(ع) فرمود. آنجا كه انسان، حكيمانه سخن بگويد فضيلت است و ترك آن رذيلت و آنجا كه انسان جاهلانه سخن بگويد رذيلت است و ترك آن فضيلت.

امام علی(ع) درباره آثار سوء «طمع» می فرماید: «طمع بردگى جاويدان است»، حقيقت «طمع»، علاقه شديد به امور مادى است كه در دست ديگران است و شخص طماع براى رسيدن به آن هر گونه خضوع و ذلت را مى پذيرد؛ لذا همچون برده اى است در برابر كسى كه طمع از او دارد و طماع غالباً اين صفت رذيله را با خود حفظ مى كند از اين رو امام(ع) آن را نوعى بردگى ابدى می شمارد. در واقع افراد طمع كار انسان هاى ضعيف، دون همت و فاقد شخصيت اند و چون اعتماد به نفس ندارند سعى مى كنند از طريق وابستگى به ديگران به مقصود خود برسند.

در سيره پيامبر اكرم(ص)، امامان و بزرگان دين مزاج و شوخي وجود داشته است. در روايت است كه: «مؤمن، شوخ و مزّاح است»؛ البته اين كار نبايد از حدّ اعتدال خارج شود و يا آميخته با گناه، غيبت، سُخريّه و استهزا گردد و يا وسيله انتقام جويى و آبروريزى شود كه در اين صورت، يكى از بدترين رذايل اخلاقى و صفات نكوهيده خواهد بود. اگر مى بينيم در منابع اسلامى از مزاح گاهى به عنوان يك فضيلت و گاه به عنوان يك صفت رذيله ياد شده، اشاره به اين دو جنبه است.