علت عدم «قصاص» پدر در قتل فرزند

به چه دلیل پدری که فرزند خود را به قتل رسانده در سزای این کار «قصاص» نمی شود؟

گاهی اشکال می شود که در فقه اسلامی، اگر پدری فرزند خود را بکشد «قصاص» نخواهد شد، و این حکم به منزله اجازه قانونی برای اعمال «خشونت» علیه کودکان است؛ اما لازم است بدانیم اولا: «بازدارندگی»، یکی از ویژگی های مجازات است و در این مساله، علاقه و عطوفت پدر، خود بهترین عامل بازدارندگی است. ثانیا: «جبران کنندگی» در مجازات، یک شاخصه اساسی است و قصاص پدر نه تنها موجب جبران درد و تسلّی بازماندگان نیست، بلکه سبب داغ دیگری خواهد شد. ضمن اینکه موقعیت پدر در خانواده، سبب تخفیف در قصاص پدر می شود.

تبعیض اسلام در حکم «قصاص» پدر و مادر

چرا اسلام در حکم «قصاص» پدر و مادر در جنایت قتل فرزند خویش تبعیض قائل شده و پدر را «قصاص» نمی کند؟

گاهی سؤال می شود که چرا در صورتی که مادری فرزند خود را به قتل برساند؛ «قصاص» می شود، اما اگر پدری فرزند خود را بکشد، «قصاص» نمی شود؟ در پاسخ گفته می شود مادر مظهر عطوفت و مهربانی است، به گونه ای که حاضر است جان خود را فدای فرزند خود کند. حال اگر مادری فرزند خود را به قتل برساند، در واقع چنان قساوتی پیدا کرده که به فرزند خود هم رحم نمی کند، لذا وجود او برای جامعه و خانواده خطرناک است و باید «قصاص» شود. از سویی پدر محور قدرت اقتصادی خانواده است و در صورت «قصاص»، نظام اقتصادی خانواده بر هم می خورد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله :

اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَيْنِ عليه السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤ منينَ لا تَبْرَدُ اَبَداً.

براى شهادت حسين عليه السلام ، حرارت و گرمايى در دلهاى مؤمنان است که هرگز سرد و خاموش نمى شود.

جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 556