کتاب نهج البلاغه مجموعه اى از خطبه‌ها، نامه ها و حکمت های گهربار امام امیرالمومنین على بن ابى طالب (علیه السلام) است که توسط ابوالحسن محمد بن حسین بن موسى (359 ـ 406 ق) معروف به سید رضى گردآورى و تنظیم شده است. او این کتاب را به عنوان بر گزیده اى از کلمات گران سنگ آن حضرت از میان هزاران سخن ایشان تدوین نموده است.
« علاّمه امینى» از «هشتاد و یک شرح و ترجمه» نام مى برد. نویسنده کتاب «مصادر نهج البلاغه»، از یکصد و ده شرح و تفسیر نام مى برد. بعضى از فضلا در کتابنامه نهج البلاغه اسامى سیصد و هفتاد کتاب را در شرح و ترجمه و تفسیر نهج البلاغه نوشته اند. وسیع ترین و کامل ترین شروح نهج البلاغه عبارتند از: «أعلام نهج البلاغه»، «منهاج البراعه» نوشته قطب راوندى، «شرح ابن أبى الحدید معتزلى»، «شرح ابن میثم بحرانى»، «منهاج البراعه» نوشته حاج میرزا حبیب الله موسوى خویى، «شرح شیخ محمّد عبده» و... .
قال الصّادق عليه السّلام :
اَللّهم ... وَ ارْحَمْ تِلْکَ الاَعْيُنَ الَّتى جَرَتْ دُمُوعُها رَحْمَةً لَنا وَ ارْحَمْ تِلْکَ الْقُلُوبَ الَّتى جَزَعَتْ وَ احْتَرَقَتْ لَنا وَ ارْحَمِ الّصَرْخَةَ الّتى کانَتْ لَنا.
بحارالانوار، ج 98، ص 8