دیدگاه اسلام درباره کیفیت «معاد»

اسلام درباره کیفیت و نحوه رستاخیز انسانها چه نظری دارد؟

قرآن در آیات قیامت، با صراحت از معاد جسمانى توأم با معاد روحانى سخن گفته و می فرماید: «آيا [اين پيامبر] به شما وعده مى دهد، هنگامى كه مرديد و خاك و استخوان هاى [پوسيده] شديد بار ديگر [از قبرها] بيرون آورده مى شويد؟!». هم چنین می فرماید: «... آيا هنگامى كه ما مرديم و در زمين گم شديم آفرينش تازه اى خواهيم يافت؟!»، و یا می فرماید: «خداوند آفرينش را آغاز مى كند، سپس آن را تجديد مى نمايد و سپس به سوى او باز گردانده مى شود». در واقع الفباى معاد در قرآن، معاد جسمانى است، اما عده ای به تحریف و توجیه آنها به جسم مثالى پرداخته اند.

عدم تلازم اعتقاد به «استقلال روح» با اعتقاد به «معاد»

آیا برای این که به «معاد» و رستاخیز اعتقاد پیدا کنیم باید حتماً مسئله «استقلال روح» را بپذیریم؟

اثبات «استقلال روح» و مادى نبودن آن، اگر چه گام برجسته اى به سوى اثبات «معاد» و زندگى پس از مرگ است؛ ولى در عين حال هيچ مانعى ندارد افرادى كه روح را مادى مى دانند، به قيامت و زندگى پس از مرگ قائل باشند و بگويند: «به هنگام مرگ، روح نیز همانند بدن متلاشى می شود؛ ولی به هنگام رستاخيز، ذرات روح تحت شرايطى به هم مى پيوندند؛ درست همان طور كه در آغاز خلقت تحت عواملى به هم پيوستند». بنابراين اثبات معاد الزاماً متكى به اثبات مسئله استقلال روح نيست.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الباقر عليه السّلام :

ما مِنْ رَجُلٍ ذکَرَنا اَوْ ذُکِرْنا عِنْدَهُ يَخْرُجُ مِنْ عَيْنَيْهِ ماءٌ ولَوْ مِثْلَ جَناحِ الْبَعوضَةِ اِلاّ بَنَى اللّهُ لَهُ بَيْتاً فى الْجَنَّةِ وَ جَعَلَ ذلِکَ الدَّمْعَ حِجاباً بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النّارِ.

الغدير، ج 2، ص 202