«اعتكاف» عبادتي مستقل است؛ نه مقدّمه اي براي عبادت ديگر است و نه شرطي براي عبادتي ديگر. همان گونه كه هر يك از حجّ، عمره، روزه و نماز عبادت هايي مستقل هستند.

«اعتكاف» مانند ديگر عبادات شرايطي دارد. یکی اینکه بايد در مسجدي انجام شود كه مصلاي توده مسلمانان است؛ يعني مسجد جامع يا اعظم و مسجدي كه در شهر جزو بزرگترين مسجدها است و جماعت هاي رسمي در آن اقامه مي شود. بنابراين، مسجد بودن خود مزيت است و اقامه نمازجمعه يا جماعت در آن، مزيتي ديگر. نكته مهم دیگر اینست كه عبادتی مانند «روزه» که خود از اركان مهم دين و از مباني مهم و اصيل اسلام است، شرط اعتكاف قرار گرفته است. یعنی همانگونه كه نماز بدون طهارت تحقق نمي ‏يابد، اعتكاف هم بدون روزه صحيح نيست.

در فضيلت «اعتكاف» همين بس كه معادل طواف كعبه و قسيم ركوع و سجود قرار گرفته است و دو تن از پيامبران الهي مأمور شدند تا كعبه و حريم آن را از وجود مظاهر شرک و ناپاکی تطهیر کنند تا عبادت ‏كنندگان به طواف و اعتكاف و ركوع و سجود بپردازند. آنچه بر اهميت اعتكاف ‏افزوده دو نكته است: 1- تعیین محل خاص برای اعتكاف، زیرا این عبادت بايد در مسجد و خانه خدا انجام شود؛ آن هم نه هر مسجدي، بلكه مسجد اعظم يا مسجد جامع و يا مسجد الحرام و مسجد النبيّ(ص). 2- روزه كه خود از اركان مهم دين است، شرط اعتكاف قرار گرفته است.