خداوند قدرت بخشش مستقیم را دارد؛ امّا خود برای ایجاد امید و شایستگی بیشتر در شفاعت شونده جهت توبه و نیز برای ترفیع مقام توبه کننده و هر بنده ای شفاعت را جعل فرموده است. شفاعت در شکل صحیح که مد نظر قرآن و روایات می باشد، در عرض توبه نیست تا با وجود یکی، توجیهی برای عملکرد دیگری وجود نداشته باشد. بلکه شفاعت از طرف خود خداوند متعال به عنوان یکی از راه های توبه معرفی شده است تا شفاعت شونده امید بیشتری به بخشش خداوند پیدا کند. در واقع شفاعت بر محور دگرگونى موضع «شفاعت شونده» دور مى زند؛ يعنى شخص شفاعت شونده به کمک شفیع خود را در وضع مطلوبى قرار دهد كه شايسته و مستحق بخشودگى گردد و در مسیر کمال قرار گیرد. ضمن اینکه طبق برخی روایات شفاعت برای همه انسانها، اعم از گناه کار و نیکوکار مفید است و می تواند باعث افزایش مقام و عامل مؤثری در کمال باشد.

درباره دلیل این تشبیه وجوهی قابل تصور است؛ از جمله اینکه بايستي حكم جعفر را نیز همچون برادان یوسف(ع) به خداوند واگذار نمود و درباره آنها سخني نگفت. یا اینکه او نيز مانند برادران يوسف(ع) توبه كرده است. ضمن اینکه این تشبيه، ناظر به اثبات خطا و گناه براى جعفر است و لذا هرگز نمى توان ادعا كرد اولاد انبيا و اوصيا همانند خود آنها از گناه معصوم اند.