حدود «آزادی» از دیدگاه اسلام

اسلام حد و مرز «آزادی» را چگونه بیان می کند؟

در اسلام برای «آزادی» حدودی ذکر شده که «عدالت» یکی از آن حدود است. یکی دیگر از حد و مرزهای آزادی از منظر اسلام «ربوبیت و مالکیت تکوینی» است؛ زیرا خداوند بر انسان سلطه دارد، در نتیجه همه تصرفات انسان مشروط به اذن خداوند است. حدّ دیگر آزادی، «قانون» است؛ لکن اسلام قانونی را معتبر می داند که مطابق با مصالح واقعی انسان ها باشد و این مصالح را کسی می داند و می شناسد و می تواند به طور صحیح آن را بیان کند که انسان را آفریده است.

مبنا و فلسفه «آزادی» انسان

مبنا و فلسفه «آزادی» انسان چیست؟

برای تبیین صحیح «آزادی» و جایگاه آن در نظام سیاسی و حقوقی و نیز حدود آن، ابتدا باید مبنا و فلسفه آن معلوم شود. برخی معتقدند «آزادی اجتماعی» ذاتی است؛ زیرا انسان «تکویناً» آزاد آفریده شده است. از سویی ریشه و منشأ آزادی در غرب تمایلات و خواسته های انسانی است. آنان معتقدند انسان آزاد متولد شده و از هر قیدی آزاد است. اما آزادی در اسلام ارزش ذاتی نداشته و تنها وسیله است. از این رو اگر آزادی در مسیر سعادت انسان قرار گیرد، ارزشمند است و در غیر این صورت، بی ارزش است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنا تَسْبيحٌ وَ هَمُّهُ لَنا عِبادَةٌ وَ کِتْمانُ سِرّنا جِهادٌ فى سَبيلِ اللّهِ

نَفَس کسى که بخاطر مظلوميّت ما اندوهگين شود، تسبيح است و اندوهش براى ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست .

امالى شيخ مفيد، ص 338