ذكر حق و ياد آن از اسماي حُسناي خداست و هر چه يادكننده حق و يادآور آن باشد مظهر اسم ذاكر است، در بين مظاهر ذاكر بودن خدا، انسان كامل به ويژه اهل‏ بيت(ع) و نيز كتاب آسماني مخصوصاً قرآن، آيت تامّ و جامع ذكر حق خواهد بود. لذا خدا برخي از اشياء يا اشخاص را به عنوان ذكر معرفي نموده و به اين وصف ستوده است. امام صادق(ع) در اين باره مي فرمايد: «به درستي كه نام و ياد ما از نام و ياد خداست و نام و ياد دشمن ما از نام و ياد شيطان است».

«ذكر» خداوند و ياد اسماي حُسنی و مظاهر او، هم در «عقل نظري» ظهور دارد و هم در «عقل عملي»؛ زيرا هم معرفت خدا ذكر اوست و هم محبّت او، هم علم الهي ياد اوست و هم تخلق به اخلاق او و امتثال دستورها و اجتناب از نواهي او ذكر او است. پس هر چه سبب حضور خدا و اسما و صفات او است ذكر حق است. بنابراين، عنوان ذكر، وجه مشترك دو بال پرواز علم و عمل است، لذا مي‏ توان امر به كثرت ذكر را با تداوم اشتغال علوم الهي امتثال كرد، همان ‏طور كه مي‏ توان آن را با استمرار اشتغال اعمال يا اخلاق ديني اطاعت نمود.