ابن أبي الحديد سنّی مى‏ نويسد: «علم كلام و اعتقادات، كه اشرف علوم است، از كلام امام على(ع) اقتباس شده است» و اربلى شیعه مى ‏نويسد: «پيشوايان مكتب‏هاى كلامى؛ يعنى اشاعره، معتزله، شيعه و خوارج، همه خود را منسوب به آن حضرت مى ‏دانند».
اوَّلين مناظره كننده در تشيُّع أبوذر غفارى‏ مى ‏باشد.  أوَّلين كسى كه علم كلام را تصنيف و تدوين كرد، «عيسى بن رَوْضَه» إمَامى تابعى‏ بوده است.  اوّلين طبقه از مشاهير أئمَّه علم كلام از شيعيان هستند، از جمله آنها: ‏كُمَيْل بن زياد؛ سُلَيْم بن قَيْس هِلَالى؛ حارث أعْوَر هَمْدانى‏ و جابر بن يزيد بن حارث جُعْفىمی باشند.