مهمترين اشكالى كه در مسئله «خلود» مطرح مى شود و در حقيقت اشكال اصلى است مسئله «عدم تناسب گناه و كيفر» است. گفته مى شود چگونه مى توان پذيرفت كه انسانى تمام عمر خود را - كه حدّاكثر صد سال بوده - كار بد كرده و در كفر و گناه غوطه ور بوده؛ ولى در برابر يكصد سال گناه بايستي هزاران ميليون سال كيفر ببيند؟! در حالی که حكمت و عدالت ايجاب مى كند كه اين دو متناسب باشند؛ در جواب باید گفت: كيفرهايى كه اثر طبيعى عمل است و خاصيت تكوينى آن است و يا نتيجه حضور خود عمل در برابر انسان است اين گفتگوها را نمى پذيرد.

كافر و منافق همواره در شكّ و ترديد است و هيچ بلايي بدتر از اين نيست كه انسان سرگردان باشد. خداوند سبحان در تبيين عذاب منافقان و كفار مي‏ فرمايد: «اينها در شكشان سرگردانند و راه خروج ندارند». همواره در يك مدار بسته دور مي ‏زنند. تعبير ديگر قرآن اين است كه دلهاي آنان گرفتار ترديد است. قلب آنها، بسته، ناآشنا و سرگردان است، مگر آنكه دل تكه تكه و تقطيع بشود. قلب كافر و منافق همواره گرفتار عذاب اليم است و نمي ‏داند به چه كسي تكيه كند.