قطعاً در بهشت تكامل وجود دارد و بهشتيان هرگز در جا نمى زنند؛ بلكه در پرتو عنايات الهى و الطاف ربّانى، روز به روز به ساحت قدسش نزديك تر مى شوند و در مسير قرب الى الله به پيشروى خود ادامه مى دهند. مفهوم اين سخن آن نيست كه در آنجا طاعات و عبادات و اعمالى دارند؛ چرا كه بهشت، دار تكليف نيست و عناصر اوليه تكليف در آنجا وجود ندارد، بلكه در پرتو اعمالى كه در اين جهان انجام داده اند همچنان به سير تكاملى خويش ادامه مى دهند.

«فردوس» برترین جاى بهشت است، و ساکنان فردوس علاوه بر ایمان و عمل صالح، باید داراى صفات ممتازى  باشند. قرآن در این رابطه می فرماید: «کسانى که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند باغ هاى فردوس منزلگاهشان است». از این رو توصیه شده است که هر وقت از خدا تقاضاى بهشت را مى کنید، فردوس را تقاضا کنید که جامع ترین و کامل ترین منزلگاه هاى بهشت است. در واقع همت افراد با ایمان، باید در همه چیز و در همه حال، عالى باشد، حتى در تمناى بهشت به مراحل پائین تر قناعت نکند.

«جَنَّةُ الْمَأْوى» به معنى بهشت برزخى است که ارواح شهداء و مؤمنان، موقتاً به آنجا مى روند. زیرا آیات قرآن به خوبى دلالت دارد که پرهیزگاران در قیامت، بعد از محاسبه، وارد بهشت مى شوند، نه بلافاصله بعد از مرگ، و ارواح شهداء نیز در بهشت برزخى قرار دارند؛ زیرا آنها نیز قبل از قیام قیامت وارد بهشت جاویدان نمى شوند.