آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در معناى واژه «جهنَّم» ميان ارباب لغت و مفسّران گفتگوست، بعضى آن را به معناى «آتش» و بعضى به معناى «عميق و ژرف» دانسته اند و بعضى آن را واژه اي عبرانى دانسته اند که در اصل «كِهنّام» بوده و عربى آن به صورت جهنّم در آمده و به همين دليل از الفاظ «مالاينصرف» است. بعضى نيز آن را از ريشه فارسى دانسته و به تونل زيرزمينى كه حرارت در آن مى دمند و زمين حمام را گرم مى كند جهنّم گفته اند. به هر حال اين واژه در «قرآن» نامى است براى محلى مملوّ از انواع عذابها و كانون غضب الهى است و داراى دركات و مراتب مختلف است.

در سوره «حجر» آیات 43 و 44 به يكى از معروفترين نام هاى «دوزخ» يعني «جهنّم» بر مي خوريم كه 77 بار در «قرآن مجيد» تكرار شده است، اين آيات اشاره به پيروان ابليس كرده، مى فرمايد: (جهنّم وعده گاه همه آنهاست * و براى آن هفت در است!)؛ «وَ اِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُم اَجْمَعِينَ * لَهَا سَبْعَةُ اَبْوَابٍ».
در معناى واژه «جهنَّم» ميان ارباب لغت و مفسّران گفتگو بسيار است، بعضى آن را به معناى «آتش» و بعضى آن را به معناى «عميق و ژرف» دانسته اند، در «لسان العرب» آمده «جِهِنَّام» به معناى عُمق زياد است و لذا «بئرٌ جَهَنَّم و جِهِنّام» به معنى چاه عميق آمده است.
در همان كتاب از بعضى نقل شده است كه اين واژه در اصل عبرانى است و «كِهنّام» بوده است و عربى آن به صورت جهنّم ذكر شده (و به همين دليل از الفاظ مالاينصرف است؛ چرا كه هم معرفه و هم عجمى است).
بعضی آن را عربی می دانند (و علت مالاينصرف بودن آن، تأنيث و تعريف ذكر كرده اند). بعضى نيز آن را از ريشه فارسى دانسته اند.
به تونل زير زمينى كه حرارت در آن مى دمند و زمين حمام را گرم مى كند نيز جهنّم مى گويند.(1)
به هر حال ريشه آن هر چه بوده باشد (عربى، فارسى و عبرانى) اين واژه در «قرآن مجيد» نامى است براى محلى كه مملوّ از انواع عذاب هاست و كانون قهر و غضب الهى است و داراى دركات و مراتب مختلفي است.(2)