آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از نظر بسیاری از مردم ممکن است زرق و برق دنیا فریبنده باشد؛ ولی اگر خوب بیندیشیم آن وقت دیگر دنیا در نظر ما فریبنده نخواهد بود؛ چرا که در هر گوشه و کنار آن نشانه هایی از بی وفایی به چشم می خورد. امام علي(ع) به کسی که از فریبندگی دنیا سخن می گفت، فرمود: «کجای دنیا فریبنده است؟ آیا قبرهای پدرانت در دل خاك، يا خوابگاه مادرانت در زير زمين تو را فريب داده؟ فراموش كرده ايد كه بارها در كنار بستر بيماران نشسته بوديد و شفاى آنها را طلب مى كرديد و از طبيبان براى آنها دارو طلب نمى نموديد؟ ... دنيا خود را با اين وضع براى تو مجسّم ساخته و با قربانگاه هاى ديگران، قربانگاه تو را نشان داده است».

بسيارى از مردم مى گويند زرق و برق دنيا فريبنده است و در تعبيرات آيات «قرآن مجيد» و روايات، اشاراتى به اين معنا شده است؛ ولى اگر خوب بينديشيم اين فريبندگى براى ساده انديشان و كودك صفتان است و اگر كمى دقّت كنيم كمتر چيزى از دنيا در نظر ما فريبنده خواهد بود؛ چرا كه در هر گوشه و كنارى از دنيا، صدها و هزارها نشانه بي وفايى دنيا و ناپايدارى و بى محتوايى آن به چشم مى خورد.
مردگانى كه مردم براى آنها اشك مى ريزند؛ نه تنها پيران، بلكه جوانان و كودكان نيز به دلائل گوناگون رهسپار دار آخرت مى شوند. بيمارانى كه در خانه ها يا در بسترها، يا بيمارستان ها خفته اند و آنها كه در اطاق هاى عمل تحت سخت ترين جرّاحى ها قرار دارند. آنها كه تمام زندگى خود را در حوادث ناگهانى، يا ورشكستگى هاى تجارى به كلّى از دست داده اند، آنها كه يك روز، عزيزترين مردم بودند و الان ذليل ترين آنها هستند؛ همه اينها، نشانه هاى ناپايدارى و بى وفايى دنيا است.
آيا دنيايى كه اين همه صحنه هاى دردناك در هر زمان و هر مكان آن ديده مى شود، فريبنده است؟
لذا اميرمؤمنان على(عليه السلام) در «كلمات قصار» به كسى كه از فريبندگى دنيا سخن مى گفت فرمود: «اى كسى كه دنيا را مذمّت مى كنى و گمان مى كنى فريبنده است؛ كجاى دنيا فريبنده است؟ آيا قبرهاى پدرانت در دل خاك، يا خوابگاه مادرانت در زير زمين تو را فريب داده؟ فراموش كرده ايد كه بارها در كنار بستر بيماران نشسته بوديد و شفاى آنها را طلب مى كرديد و از طبيبان براى آنها دارو طلب نمى نموديد؟ در آن لحظاتى كه نه دارو براى آنها اثرى داشت و نه گريه تو داراى فايده بود ... دنيا خود را با اين وضع براى تو مجسّم ساخته و با قربانگاه هاى ديگران، قربانگاه تو را نشان داده است».(1)
چه زيبا است كه دنيا در روايات اسلامى به مار خوش خط و خال تشبيه شده.(2) چه كسى فريب مار خوش خط و خال را مى خورد، جز كودكان، به يقين انسان ها از مار مى گريزند، چه خوش خط و خال باشد يا نه و به گفته شاعر نكته دان:
زندگى نقطه مرموزى نيست *** غير تبديل شب و روزى نيست
تلخ و شورى كه به نام «عمر» است *** راستى آش دهن سوزى نيست!.(3)