آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

بخشش مردم نسبت به يكديگر گاهی به خاطر کسب نفع است و گاه دفع ضرر؛ در حالی که آمرزش الهى فقط از فضل و كرم او سرچشمه مى گيرد. از اين گذشته حقوقی که مردم بر يكديگر دارند در برابر حقوق الهى بسيار ناچيز است و گذشت آنها در همين حقوق ناچيز، بسيار كم است و این تنها خداست كه از حقوق بزرگ مى گذرد و گناهان عظيم را مى بخشد و آمرزش او شرطى جز لياقت عباد ندارد و به همین دليل «خَيْرُ الْغافِرين» است.

خداوند در آيه 155 سوره «اعراف» به عنوان «خَيْرُ الْغافِرينَ» ياد شده است. «فخر رازى» در این زمینه مى گويد: «اين توصيف به خاطر آن است كه ديگران اگر از گناه صرف نظر مى كنند يا براى ستايش و ثناء جميل مردم است، يا ثواب جزيل خدا و يا دفع صفت قساوت از قلب. خلاصه، گذشت و آمرزش مردم نسبت به يكديگر گاه به خاطر جلب نفع است، گاه دفع ضرر؛ در حالى كه آمرزش الهى هرگز چنين نيست، بلكه فقط از فضل و كرم او سرچشمه مى گيرد و بس».(1)
از اين گذشته حقوقى كه مردم بر يكديگر دارند، در برابر حقوق الهى بسيار ناچيز است و گذشت آنها در همين حقوق ناچيز، بسيار كم است. تنها كسى كه از حقوق بزرگ مى گذرد و گناهان عظيم را مى بخشد و آمرزش او قيد و شرطى جز لياقت عباد ندارد، خدا است و به همين دليل، او «خَيْرُ الْغافِرينَ» است. ضمن اینکه او نه تنها بندگان خود را مى بخشد؛ بلكه پرده بر گناهان آنها مى افكند تا آبرويشان در دنيا و آخرت محفوظ بماند و نزد خلايق رسوا نشوند، حتی گاهی «سيئاتِ» آنها را به «حسنات» تبديل مى كند، به شرط آن كه تمام حجاب ها را ندرند و مختصر لياقتى براى اين همه لطف و احسان داشته باشند.(2)