پاسخ اجمالی:
از نظر امام صادق(ع) خير دنيا و آخرت در اين است كه انسان رضايت خدا را بر ناراحتى مردم ترجيح دهد، تا خداوند قلب‌هاى مردم را به سوى او جلب كند و اگر رضايت مردم را بر خشنودى خدا ترجيح دهد، خداوند او را به مردم واگذار مي كند.
پاسخ تفصیلی:
در روایتی می خوانیم: «قَالَ الْاِمَامُ الصَّادِقُ(عليه السلام): حَدَّثَنِى أَبِى عَنْ أَبِيهِ(عليهما السلام) أَنَّ رَجُلاً مِنْ أَهْلِ الكُوفَةِ كَتَبَ إِلَى الحُسَيْنِ بْنِ عَلِىٍّ(عليهما السلام): يَا سَيِّدِى أَخْبِرْنِى بِخَيْرِ الدُّنْيَا وَ الآخِرَةِ. فَكَتَبَ(عليه السلام): بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ مَنْ طَلَبَ رِضَى اللهِ بِسَخَطِ النَّاسِ كَفَاهُ اللهُ أمُورَ النَّاسِ وَ مَنْ طَلَبَ رِضَى النَّاسِ بِسَخَطِ اللهِ وَكَّلَهُ اللهُ إِلَى النَّاسِ، وَ السَّلاَم»(1)؛ (امام صادق(عليه السلام) مى‌فرمايد: پدرم از پدرش روايت كرد كه مردى از اهل كوفه خدمت امام حسين(عليه السلام) نامه نوشت و عرض كرد: اى آقا و سرورم، برنامه‌اى به من بدهيد كه خير دنيا و آخرت در آن جمع باشد. امام(عليه السلام) [جواب كوتاه و پرمعنايى] براى او نوشتند: به نام خداوند بخشنده مهربان، كسى كه رضايت خدا را بر ناراحتى مردم ترجيح دهد، خداوند قلب‌هاى مردم را به سوى او جلب خواهد كرد و كسى كه رضايت مردم را بر خشنودى خدا ترجيح دهد، خداوند او را به مردم وا مى‌گذارد).
در بسيارى از موارد، رضاى خلق و خالق در مقابل هم قرار مى‌گيرند؛ اگر رضاى خالق را در نظر داشته باشيم از رضاى خلق جدا مى‌شويم و اگر رضاى خلق را در نظر داشته باشيم از رضاى خالق جدا مى‌شويم، در اينجا چه بايد كرد؟
امام(عليه السلام) مى‌فرمايد: به سوى خشنودى خدا برو و غضب خدا را به قيمت رضايت مردم، براى خود خريدارى مكن؛ چون اگر رضاى خدا را طلب كنى، خداوند قلب‌هاى مردم را به سوى تو جلب كرده و مشكل مردم را با تو حل خواهد كرد؛ ولى اگر رضايت مخلوق را بطلبى، خداوند تو را به انسان‌هاى ضعيفى كه : «لاَيَمْلِكُونَ لاَِنْفُسِهِمْ نَفْعاً وَ لاَضَرّاً»(2)؛ ([كسانى كه حتّى] مالك سود و زيان خود نيستند [تا چه رسد به شما]) واگذار مى‌كند؛ تا هر چه مى‌خواهى از آنان بخواهى كه نتيجه آن ناكامى در دنيا و آخرت است.
گاهى دو نفر با هم دوست هستند و يكى از ديگرى مى‌خواهد كه شهادت باطلى بدهد يا حقّى را ناحق كند؛ در اينجا دو راه در پيش رو داريم، رضاى خلق و رضاى خالق كه امام(عليه السلام) مى‌فرمايد رضاى خالق را مقدّم كن: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدّاً»(3)؛ (به يقين كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، خداوندِ رحمان، محبّتى براى آنان در دل‌ها قرار مى‌دهد).
به قول آن مرد بزرگ، وقتى كه يكى از دوستان قديميش از او تقاضاى خلافى كرد در جواب گفت: ما تا لب جهنّم با هم رفيق هستيم ولى آن طرف تر نمى‌آيم.
عقيل برادر حضرت علي(عليه السلام) هم وقتى چيزى بيش از سهم خود از بيت المال طلب كرد، حضرت(عليه السلام) رضايت خدا را طلبيد. اين داستان قرن‌هاست به عنوان يك درس باقى مانده است.
پاسخ امام(عليه السلام) فصيح و بليغ است و مقتضاى حال را رعايت مى‌كند، امام(عليه السلام) متوجّه مى‌شود كه سؤال كننده اهل كوفه است و آنها كسانى هستند كه رضاى مخلوق را به رضاى خالق ترجيح داده‌اند و حضرت(عليه السلام) مى‌فرمايد: اگر شما اطراف امام علي(عليه السلام) و امام حسن(عليه السلام) را خالى نكرده بوديد، عزّت دنيا و آخرت داشتيد و چون اين را رعايت نكرديد، در چنگال بنى اميّه اسير شده‌ايد.
بنابراين هر پيشنهادى به ما شد، هميشه بايد در نظر بگيريم كه خدا چه مى‌گويد و رضايت او را مدّ نظر قرار دهيم.(4)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.