آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

اسلام در جغرافيايي نازل شد كه خوردن اموال يتيم براى آنها امري عادى بود! از اين رو دستورات اسلام، در چنين محيطي، چيزى جز معجزه نيست. در واقع اين توصيه ها به دو موضوع مسائل انسانى و مشکلات اجتماعی اشاره دارد؛ زیرا همواره در هر جامعه، ایتامی وجود دارند كه نيازمند كمكهاى ديگران اند، و اگر در جامعه رها شوند، و از محبت، عواطف و كمكهاى مالى ديگران بهره مند نشوند، به موجودى عقده اى و خطرناك تبديل خواهند شد که در صدد انتقام از جامعه برمى آيند.

در هيچ يك از كشورها و اديان و مذهب هاى دنياى امروز، اين قدر درباره يتيمان سفارش و پافشارى نشده است. لذا ما معتقديم كه قوانين اسلام خود معجزه است.
آيات قرآن در جايى نازل شد كه رسوبات افكار جاهلى هنوز وجود داشت. خونريزى، قتل و غارت و خوردن اموال يتيمان، براى آنها كارى عادى و گاه ارزشمند بود! بدين جهت دستورات بلند و ارزشمند اسلام، در چنان محيطى چيزى جز معجزه نيست. به هر حال فلسفه اين همه توصيه و سفارش و تكرار دو چيز است:
الف) مسائل انسانى؛ در هر جامعه اى يتيمانى وجود دارند كه نيازمند كمكهاى ديگران اند، و اين محروميّت (از دست دادن پدر) در انتظار فرزندان ديگران نيز هست. انسان از آينده خبر ندارد، شايد فردا فرزندان او يتيم شوند. بنابراين، همان گونه كه دوست دارد پس از مرگش مردم با يتيمان او برخوردى خوش و شايسته داشته باشند، و از ابراز علاقه و عواطف و كمكهاى مالى دريغ نكنند، اكنون هم او نسبت به يتيمان ديگران چنين باشد. اسلام مجموعه اى از محبّت و عاطفه است، بلكه اساس اسلام بر محبّت بنا نهاده شده، لذا حضرت صادق(عليه السلام)ـ طبق روايت مشهورى ـ فرمود: «هَلِ الدّينُ اِلاَّ الْحُبُّ»(1)؛ (آيا دين اسلام جز محبّت و عاطفه چيز ديگریست؟) بر اين اساس است كه اسلام سفارش مى كند يتيم را روى زانويت بگذار، و دست نوازش بر سرش بكش، كه در برابر هر تار مويى از يتيم كه از زير دست تو بگذرد خداوند حسنه اى در نامه اعمالت مى نويسد!(2)
ب) مشكلات اجتماعى؛ اگر به يتيمان رسيدگى نشود جامعه دچار مشكل مى شود. وقتي بچّه يتيم بى سرپرست در جامعه رها شود، و از مهر و محبّت و عواطف و كمكهاى مالى مردم بى نصيب گردد، به موجودى عقده اى و خطرناك تبديل مى شود و نتيجه آن قاچاق موادّ مخدّر، قتل و غارت، ايجاد شرارت، سرقت، مزاحمت براى نواميس مردم و مشكلاتى از اين قبيل خواهد شد. اينان چون محبّت و عاطفه اى از ديگران نديده اند، در صدد انتقام از جامعه برمى آيند. در بررسى پرونده هاى قاچاق و سرقت و قتل، عاملان برخى از آن ها يتيمانى بوده اند كه مورد بى مهرى جامعه قرار گرفته اند.
خوانندگان گرامى! عاطفه انسانى، محبّت اسلامى، و امنيّت اجتماعى، اقتضا مى كند كه ما به فكر يتيمان باشيم، و به شكل فردى و گروهى و سازمان يافته به كمك آنها بشتابيم.(3)