آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند با تأكيد بسيار در سوره «عنكبوت» فرموده است که اگر مجاهدت در راهى توأم با اخلاص شد، من متكفّل هدايت او هستم. اطلاق اين عبارت شامل جهاد نفسانى، خارجى، معنوى و مادى مى شود. اعراب با اسرائيل چقدر با هم جنگيدند؛ اما به نام اعراب و اسرائيل خوب كسى حاضر نيست جان خود را براى سران عربى بدهد؛ اما وقتي شعار عوض شد و عنوان اسلام و خدا و رسول او شد همه حاضرند در اين راه جان دهند. پس تنها راه پيروزى، جهاد همراه با اخلاص است. جهاد با نفس هم نياز به تلاشى خالصانه دارد.

خداوند در سوره عنكبوت می فرماید: «وَ الَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا»(1)؛ (و آنان كه مجاهدت در راه ما [و براى ما] كردند آنها را به راه هاى خود هدايت مى كنيم). وقتى قارى قرآن اين آيه را قرائت مى كند، بايد به دو نكته توجّه كند: 1. جهاد. 2. اخلاص. و اينكه اين دو، شرط هدايت الهى است. جهاد را از «جاهدوا» و اخلاص در نيت و اعتقاد و عمل را از كلمه «فينا» بايد استفاده كند؛ يعنى اگر مجاهدت و كوششى در راهى توأم با اخلاص شد، خداوند با تأكيد بسيار(2) فرموده كه من متكفّل هدايت و رسيدن به هدف او هستم، اطلاق اين عبارت شامل جهاد نفسانى و خارجى و نيز معنوى و مادى مى شود، اگر كاسب در كسب و كار خود، كارمند در كار خود، محصل در تحصيل خود، براى رضاى خدا و با خلوص نيت تلاش كند بداند كه خداوند وعده داده است كه راهها را بر روى او مى گشايد، گاهى ديده مى شود فرد كاسبى زودتر از مغازه كنارى خود سركار مى آيد، و ديرتر مى بندد، ولى مى گويد نمى دانم چرا كسب من رونق ندارد، و كارهايم گره خورده است!؟ اى برادر نيت را خالص كن، و در صدد كساد بازار ديگران مباش، و بدان كه روزى دهنده به همه خداست و تو كوچكتر از آنى كه مانع روزى كسى شوى، اگر خالصانه كار كردى، خواهى ديد كه معني «يَرزُقهُ مِنْ حَيثُ لَايَحتَسِب»(3) يعنى چه؟ و با تمام وجود آن را لمس مى كنى.
اگر در جهاد با دشمن خارجى كه بر سر مسلمانان مسلّط شده، و به حريم امن آنها تعدّى كرده، اخلاص را ضميمه كنيم و هر دسته و فرقه اى براى منافع شخصى خود كار نكند، و خدا را در نظر گيرد، ديرى نمى پايد كه مسلمانان عظمت خود را باز مى يابند، شما ببينيد اعراب با اسرائيل چقدر جنگ كردند، ولى همه آنها به نام اعراب و اسرائيل، نه اسلام و اسرائيل، عنوان عرب را عَلَم كردند، حاضر نشدند مسئله بيت المقدس را اسلامى كنند. سراغ 100 ميليون عرب رفتند و سراغ 1000 ميليون مسلمان نيامدند، گفتند: «العزّة للعرب»!! چه مى شد بگويند: «وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ»(4) آخر چه كسى حاضر است، جان خود را براى سران و رؤساى ممالك عربى دهد؟! اگر شعار عوض شد و عنوان، عنوان اسلام و خدا و رسول او شد همه حاضرند براى اينها جان دهند چنانكه در جنگ ايران و عراق ديديم چگونه جوانان ما به نام اسلام و عشق امام حسين(عليه السلام) و اهل بيت(عليهم السّلام) جان باختند، خسارت مالى و جانى را بايد جائى داد كه ارزش آن را داشته باشد گرچه اساساً در راه خدا خسارت نيست. از مجموع بيانات روشن شد تنها راه پيروزى جهاد با اخلاص و توجه است. اما جهاد نفس و درون هم كه مهمتر از جهاد خارجى و برون است نياز به كوششى و تلاشى خالصانه در راه خدا دارد.

خلاصه مطلب اينكه وقتى به آيه مورد بحث مى رسيم بايد ميزان جهاد و خلوص خود را اندازه گيرى كنيم آن هم جهاد در همه ابعاد سياسى، نظامى، اقتصادى، فرهنگى و مهمتر از همه جهاد نفسانى و خداوند ما و ملت ما را در تمام اين ميدان هاى جهاد با پيروزى و سرافرازى بيرون آورد.(5)