آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قرآن درباره «نماز» مي فرمايد: «نماز بخوانيد تا ياد مرا زنده كنيد [و من در ياد شما به وسيله نماز ظهور كنم]». اگر ياد خدا به وسيله نماز ظهور كرد، آن قلب، مطمئن است. از طرفي ياد خدا دلها را مطمئن مي كند. در سوره معارج هم مي فرمايد: «اگر رنج و شرّي به انسان برسد، جزع و بي ‏تابي كرده و صبر را از دست مي دهد و اگر خيري به او برسد سعي مي كند به ديگران نرسد و نرساند، مگر نمازگزاران». بنابر این نمازگزار كسي است كه سركشي طبيعت را رام و در شدايد و سختيها جزع نكند.

وقتي قرآن كريم سخن از نماز به ميان مي ‏آورد، مي فرمايد: «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْري»(1)؛ (نماز بخوانيد تا ياد مرا زنده كنيد [و من در ياد شما به وسيله نماز ظهور كنم]). اگر ياد خدا به وسيله نماز ظهور كرد آن قلب، مطمئن است. از طرفي ياد خدا دلها را مطمئن مي كند: «أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ».(2) پس دل انسانِ نمازگزار، مطمئن است. هرگز از غير خدا نمي ‏ترسد و هيچ دشمني چه از درون و چه از بيرون نمي‏ تواند موجب هراس او شود؛ زيرا اهل نماز به ياد حق هستند و ياد حق، عامل طمأنينه و آرامش است.
در سوره معارج درباره حكمتهاي نماز مي فرمايد: طبع انسان در برابر شدايد بي‏تابي مي كند و اگر خيري به او رسيد، سعي مي كند انحصارطلب باشد و به ديگران ندهد. فطرت انسان بر توحيد و طبيعت او به رجس و آلودگي متمايل است. فطرت را انبيا احيا مي كنند و طبيعت جز آلودگي چيزي نيست. قرآن مي فرمايد: «إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً * إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً * وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً * إِلاَّ الْمُصَلِّينَ»(3)؛ (اگر رنج و شرّي به انسان برسد، جزع و بي ‏تابي كرده و صبر را از دست مي دهد و اگر خيري به او برسد سعي مي كند به ديگران نرسد و نرساند و منّاع خير باشد، مگر نمازگزاران).
نمازگزاران، طبيعت را سركوب و فطرت را احيا كرده‏ اند. خاصيت نماز، احياي فطرت است. نمازگزار كسي است كه سركشي طبيعت را رام كند. او با سرمايه آرامشي كه از نماز به دست آورده در فراز و نشيب زندگي سست نمي شود و در شدايد و سختيها جزع نمي كند، اگر خيري به او برسد منع نمي كند و از ديگران دريغ نمي دارد.(4)