آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علی(ع) بعد از ضربت خوردن به حسنين(ع) وصيت هايي كردند كه براي همه مسلمين درس آموز است. از جمله فرمودند: «چيزي را شريك خدا قرار ندهيد و كاري كه براي خدا است به غير او نسبت ندهيد كه شرك است. بعد از توحيد، رسالت پيامبر(ص) را حفظ كنيد و به وحي و نبوّت پيامبر احترام بگذاريد. اخلاق و آداب پيامبر را محترم بشماريد. آنچه از پيامبر نقل شده گرامي بداريد سنت و دين او را ضايع نكنيد. اين دو ستون [توحيد و نبوّت] را بپا داريد و هميشه روشن نگاه داريد. من ديروز مصاحب شما و در بين شما بودم و امّا امروز براي شما عبرت هستم».

پس از آنكه به سر مبارك مولي ‏الموحدين(عليه السلام) ضربت وارد شد، وصيتي فرمودند كه صرفاً براي امام حسن و امام حسين(عليهما السلام) نبوده، بلکه متوجه همه مسلمين است. در بعضي از فرازهاي وصيت آمده است: «وَصِيَّتِي لَكُمْ أَنْ لَا تُشْرِكُوا بِاللَّهِ شَيْئا»(1)؛ (به شما [و به كساني كه كتاب من به آنها مي ‏رسد] وصيت مي ‏كنم چيزي را شريك خداوند قرار ندهيد [و كاري كه براي خداوند است به غير خدا نسبت ندهيد كه اين شرك است]).
مشركان كار خدا را به غير خدا نسبت مي‏ دادند. نه اينكه بخشي را براي خدا و قسمتي را براي غير خدا انجام بدهند؛ زيرا اين رفتار، شرك معهود نيست؛ بلكه ريا است. معمولاً مشركان كاري كه بايد به خدا نسبت داد، به غير خدا نسبت مي ‏دادند. به جاي اينكه خدا را عبادت كنند، بتها را عبادت مي‏ كردند؛ مثلاً به عنوان شرك در پرستش معتقد بودند: يك مبدأ، جهان را آفريده كه او خداوند است و مبدأ ديگر جهان را اداره مي ‏كند.
وصيّت توحيدي آن است كه كار را نه به خودت واگذار كن و نه به غير خودت. كار را تنها از آن خدا بدان و بدان كه تنها او عالم را تدبير مي ‏كند. هيچ نعمتي بالاتر از نعمت توحيد نيست و هيچ گناهي هم بدتر از شرك نخواهد بود: «إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظيمٌ»(2). حال آيا رواست كه انسان در تمام حالات هستي در كنار سفره خداي واحد بنشيند و غير خدا را به عنوان ربّ، مبدأ اثر بداند؟ اين شرك، رسوايي را در جهان به دنبال خواهد داشت.
حضرت در ادامه وصيت مي ‏فرمايد: «فَلَا تُضَيِّعُوا سُنَّتَه‏». بعد از توحيد، رسالت پيامبر را حفظ كنيد و به وحي و نبوّت پيامبر احترام بگذاريد. اخلاق و آداب پيامبر را محترم بشماريد. آنچه از پيامبر نقل شده گرامي بداريد سنت و دين او را ضايع نكنيد. بعد از آنكه راجع به اصل توحيد و نبوّت و دين خدا سفارش كرد، آنگاه تاكيد فرمود: «أَقِيمُوا هَذَيْنِ الْعَمُودَيْنِ وَ أَوْقِدُوا هَذَيْنِ الْمِصْبَاحَيْن‏»؛ (اين دو ستون را بپا داريد: [يكي توحيد، ديگري نبوّت] اين دو چراغ را هميشه روشن نگاه داريد [و كاري نكنيد كه خاموش بشود]).
بعد فرمود: «أَنَا بِالْأَمْسِ صَاحِبُكُمْ وَ الْيَوْمَ عِبْرَةٌ لَكُمْ وَ غَداً مُفَارِقُكُم‏»؛ (من ديروز مصاحب شما و در بين شما بودم و شما هم با من بوديد؛ امّا امروز براي شما عبرت هستم ...). مرا ببينيد تا بيابيد كه قدرت و سلامت و ثروت پايدار نيست و كسي در جهان براي ابد نمي‏ ماند. مرگ چيزي است كه من سالها به انتظار او بودم: «وَ اللَّهِ لَابْنُ أَبِي طَالِبٍ آنَسُ بِالْمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدْيِ أُمِّه‏»(3)؛ (من به مرگ بيشتر از طفل شيرخوار به پستان مادرش علاقه ‏مندم).(4)