آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

 اوّلاً: اگر امید به شفاعت موجب جرأت پیدا کردن گناه کار بر گناه باشد، وعده مغفرت که در آیه 48 سوره نساء- حتى در صورت عدم توبه- آمده، نیز چنین اثری دارد. ثانیاً: وعده شفاعت در صورتی موجب جرأت مى شود که به صورت مطلق و به طور حتمی باشد؛ امّا اگر شفاعت از جهات مختلف مبهم باشد و معلوم نباشد که در حق کدام یک از گناه کاران، و در مورد چه گناهانى، و در چه موقعى، و در کدام یک از منازل آخرت، و با چه شرایطى، واقع مى شود و با همه این ابهام ها وعده قطعى به شفاعت نیز نداده باشند، سبب جرأت بر گناه نیست.

 این اشکال را هم با پاسخ نقضى و هم حلّى مى توان جواب گفت:
اوّلاً: خداونددر قرآن وعده مغفرت به بندگان خود داده و فرموده است: «اِنَّ الله لا یَغْفِرُ اَنْ یُشْرِکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ...»؛(1) (خدواند شرک را نمى بخشد و غیر شرک را براى هر کس که خود بخواهد مى آمرزد). این آیه ناظر به صورت غیر توبه است زیرا اگر مشرک هم از شرک خود توبه نماید آمرزیده مى شود؛ پس منظور مغفرتى است ک خداوند به بندگانش حتى در صورت عدم توبه وعده داده است اگر امید به شفاعت موجب جرأت پیدا کردن گناه کار بر گناه باشد، وعده مغفرت نیز چنین اثر و خاصیّتى دارد و امید به غفران و آمرزش نیز مانند امید به شفاعت مى باشد بلکه توبه و وعده پذیرش آن نیز ممکن است گناه کار را در گناه کردن جرأت بخشد و شخص با امید به این که بعد از گناه توبه مى کند بر گناه کردن، جرأت پیدا خواهد کرد.
ثانیاً: پاسخ حلّى و اصلى این است که وعده شفاعت در دو صورت موجب جرأت مى شود: اول این که شخص خاص و یا عنوان خاصى مانند عنوان علماء یا سادات و نظائر آن را به طور قطعى وعده شفاعت دهند و یا در مورد یک یا چند گناه خاص به طور حتمى و بدون قید و شرط وعده شفاعت بدهند.
دوّم این که در مورد تمام گناهان و نیز همه عقوبتها و در تمام منازل آخرت و احوال روز واپسین وعده قطعى و بدون قید و شرط شفاعت داده شود امّا اگر شفاعت از جهات و ابعاد مختلف مبهم باشد و معلوم نباشد که شفاعت در حق چه گروهى و کدام یک از گناه کاران و در مورد چه گناهانى و در چه موقعى و در کدام یک از منازل آخرت و با چه شرایطى واقع مى شود و با همه این ابهامها وعده قطعى به شفاعت نیز نداده باشند در این صورت چگونه سبب جرأت بر گناه مى شود؟!(2)