آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

ائمه(ع) شعراء را با خوشرویى استقبال و تعظیم نموده، جلسه شعر خوانی برایشان مهیا، انواع تحفه و هدایا را به آنان عطا می کردند. گاهى بهترین اوقات و ارزشمندترین مکان های دعا و عبادت را برای جلسات شعر خوانی در نظر گرفته و شنیدن آن را از برترین عبادات شمرده و براى آنان دعا کرده، می فرمودند: «براى خدا سخت و گران نیست که گناهان دوستداران و ستایشگران ما را بیامرزد».

شعر نزد حامیان دین(ائمه(علیهم السلام)) اهمیت زیادی داشت تا جایی که شعرا از اقصى نقاط شهرها با شعرهاى مذهبى خود به سوى ائمه روان شده و آن بزرگواران(صلوات الله علیهم) از آنان به خوبى استقبال کرده با خوشرویى تمام و تعظیم فراوان به آنان خوش آمد مى گفتند و جلسه شعر خوانى را براى آنان تشکیل داده و براى آنان دعا مى کردند و انواع تحفه و هدایا را به آنان عطا مى فرمودند و چنانکه در شعرشان نقصى مشاهده مى نمودند آنان را به سخن درست راهنمایى مى کردند؛ جلسات شعر خوانى و شرکت در آن و صرف وقت پر ارزش براى شنیدن آن از بزرگترین عبادت ها و بهترین طاعت ها شمرده مى شد. و گاهى در بهترین اوقات و ارزشمندترین مکان ها آن را بر دعا و عبادت مقدّم مى داشتند؛ چنانکه از سخن امام صادق(علیه السلام) و رفتار او با شعر هاشمیّات کمیت، هنگام ورود او به منى در ایّام تشریق به دست مى آید، او به حضرت عرض کرد: فدایت شوم اجازه مى فرمایید شعرى بگویم؟ حضرت فرمود: «این روزها روز بزرگى است».
عرض کرد: درباره شماست. وقتى حضرت این سخن را شنید، در پى نزدیکانش فرستاد و آنان را به خود نزدیک ساخت و به کمیت فرمود: «بخوان». و او لامیّه هاشمیّات را خواند و حضرت براى او دعا کرده هزار دینار و مقدارى پوشاک به او عطا فرمود.
و با توجّه به اهداف اجتماعى، ائمّه(علیهم السلام) از کارها و خصوصیّات شخصىِ شاعرِ مذهبى چشم پوشى مى کردند و چنانچه از او حرکت ناشایسته اى که باعث رنجش خاطرشان مى شد مشاهده مى فرمودند، تا زمانى که او را در مسیر مصلحت امّت مى یافتند و گامى در خیر و خوبى برمى داشت و او را پایبند ولایت مى دیدند و به وسیله آنان حقّ آشکار مى شد و تا آنگاه که امر براى او قطعى و حتمى گردد(1) با بزرگوارى از کنار آن مى گذشتند و براى کارهاى بدشان از پروردگار طلب مغفرت مى کردند و با سخنان خود عواطف و محبّت اهل دین را به سوى آنان جلب مى کردند.
سخنانى بسان: «لایکبرُ على الله أن یغفر الذنوب لمحبِّنا و مادحنا»؛ (براى خدا سخت و گران نیست که گناهان دوستداران و ستایشگران ما را بیامرزد)(2). و «أیعزُّ على الله أن یغفر الذنوب لمحبِّ علیّ؟!»(3)؛ (آیا براى خدا سخت است که گناه دوستدار على را ببخشد؟!). و «فما ذنبٌ على الله أن یغفره لآل علىّ، إنَّ محبَّ علیٍّ لا تزلُّ له قدمٌ إلاّ تثبت له اُخرى»(4)؛ (پس گناهى بر خدا نیست که آن را براى آل على بیامرزد، همانا پایى از دوستدار على نمى لغزد، مگر آنکه پاى دیگرش استوار مى گردد). و مصلحت جامعه در همین گام استوار است، و مرگ و زندگى ما بر همین استوار است.
امامان دین(صلوات الله علیهم) اندیشه خوبى دارند که در این جهت به کار رفته است و آن مانند برنامه اى است که در بردارنده آموزش ها و راهنمایى هایى به سوى راه هاى خدمت به جامعه، و روشنگرى افکار اهل فرهنگ، و جهت دادن آنها به سوى راه هاى نشر و دعوت است، و در بردارنده درس هایى است که بنیان مذهب را استوار مى سازد، و چگونگى تسخیر افکار عمومى و نفوذ در دل بندگان را بیان مى کند، و نیز نشان دهنده راه هاى هزینه کردن مال الله و اشاره به موارد مهمّ مصرف آن است.(5)