آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در کتاب مسند حنبل، البدء و التاریخ، الغارات و کتاب الإمامة و السیاسة آمده: امام علی(ع) در جواب عبدالرحمن بن عوف در شرط عمل به سیره شیخین فرمود: «با وجود کتاب خدا و سنّت پیامبر(ص) نیازى به روش هیچ کس نیست». اما عثمان پذیرفت که علاوه بر کتاب خدا و سنت رسول(ص) به سیره شیخین هم عمل نماید. عبدالرحمن بار دیگر به طرف على(ع) برگشت و سخن خود را تکرار کرد بازهمان پاسخ را شنید آنگاه به طرف عثمان رفت و با او بیعت کرد.

در کتاب مسند ابن حنبل ـ به نقل از ابو وائل ـ آمده است: به عبد الرحمان بن عوف گفتم: چگونه با عثمان بیعت کردید و على را وا نهادید؟ گفت: از على آغاز کردم و گفتم: با تو بر کتاب خدا و سنّت پیامبرش و سیره ابو بکر و عمر بیعت مى کنم. علی گفت: اگر عهده دار امرتان شدم، به کتاب خدا و سنّت پیامبر(صلى الله علیه وآله) عمل می کنم».(1)
در کتاب الإمامة و السیاسة آمده است که عبد الرحمان بن عوف، دست عثمان را گرفت و به او گفت: عهد و پیمان خدا بر [ذمّه] تو باشد که اگر با تو بیعت کردم، کتاب خدا و سنّت پیامبرش و سنّت دو خلیفه قبلى را برپا دارى و نیز شرط عمر را؛ یعنى هیچ یک از بنى امیّه را بر مردم، مسلط نکنی. عثمان گفت: باشد. سپس عبد الرحمان دست على(علیه السلام) را گرفت و به او گفت: با تو بر شرط عمر بیعت مى کنم؛ یعنى این که هیچ یک از بنى هاشم را بر مردم مسلط نکنی. در این هنگام، على(علیه السلام) فرمود: «تو حق ندارى این شرط را به گردن من بگذارى. آنچه به عهده من است، کوشش و تلاش براى امّت محمّد(صلى الله علیه وآله) است. هر جا [و در هر کس] توانایى و امانتدارى یافتم، از او کمک مى گیرم، در بنى هاشم باشد یا در غیر آنان». عبد الرحمان گفت: به خدا سوگند، نه [بیعت نمی کنم]، تا آن که رعایت این شرط را به من قول بدهى. على(علیه السلام) فرمود: «به خدا سوگند که هرگز به تو این قول را نمى دهم».(2)
در کتاب البدء و التاریخ آمده است امام علی(علیه السلام) در جواب عبدالرحمن بن عوف که گفت به شرط سیره شیخین با تو بیعت می کنم، فرمود: با وجود کتاب خداوند و سنّت پیامبر(صلى الله علیه وآله) ، نیازى به روش هیچ کس نیست. تو کوشش دارى که این امر را از من دور سازى ... .(3)
در کتاب الغارات نقل شده که عبد الرحمان بن عوف گفت: به على(علیه السّلام) گفتم: با تو به شرطی بیعت مى‏ کنم که به کتاب خدا و سنت رسول و سیره شیخین عمل کنى، على(علیه السّلام) گفت: به کتاب خدا و سنت رسول(صلى الله علیه وآله) عمل مى ‏کنم. بعد به طرف عثمان رفتم و همین سخنان را به او گفتم. عثمان پذیرفت که علاوه بر کتاب خدا و سنت رسول(صلى الله علیه وآله) به سیره شیخین هم عمل نماید. من بار دیگر به طرف على(علیه السّلام) برگشتم و سخن خود را تکرار کردم باز على(علیه السّلام) همان پاسخ اول را به من داد، آنگاه به طرف عثمان رفتم و با او بیعت کردم.(4). (5)