آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

وى استاد بخارى، در صحیح است ذهبى گفته: فضل بن دکین حافظ و حجت بوده و تنها عیبش تشیع است. نویسندگان صحاح سته به احادیث او استدلال نموده اند، بخارى بدون واسطه، و مسلم با واسطه، از او حدیث نقل کرده اند. ابن سعد گفته: او فردى موثق، مورد اطمینان، آگاه به احادیثِ بسیار و حجت بوده است.

نام دکین، عمرو بن حماد بن زهیر ملائى کوفى و به ابونعیم معروف است. وى استاد بخارى، در صحیح است.
گروهى از دانشمندان مشهور اهل تسنن همچون ابن قتیبه در کتاب معارف، او را از رجال شیعه به شمار آورده اند.
ذهبى در کتاب میزان الاعتدال او را یاد نموده و گفته است:
فضل بن دکین، ابونعیم، حافظ و حجت است. تنها عیب او این است که او شیعه مى باشد. و نقل نموده که به ابن جنید ختلى گفته است: از ابن معین شنیدم که مى گفت: هر گاه نام انسانى برده مى شد و ابونعیم مى گفت: او مرد خوبى است، و او را مى ستود، معلوم بود که او شیعه است، و هر گاه مى گفت: فلانى مُرجئى است، مى باید دانست که او سنى است و عیبى ندارد.
ذهبى مى گوید: این گفته دلالت دارد که یحیى بن معین میل به مرجئه دارد.
و نیز دلالت دارد که فضل شیعه اى قرص و محکم بوده است.
ذهبى، در شرح حال خالد بن مخلد، در کتاب میزان الاعتدال از جوزجانى نقل نموده است که ابونعیم کوفى المذهب، یعنى شیعه بوده است.
به طور خلاصه در این که فضل بن دکین شیعه مى باشد، شک و تردیدى نیست. نویسندگان صحاح سته به احادیث او استدلال نموده اند.
احادیثى که او از همام بن یحیى، عبدالعزیز بن ابى سلمة، زکریا بن ابى زائده، هشام دستوایى، اعمش، مسعر، ثورى، مالک، ابن عیینه، شیبان، و زهیر نقل نموده است، در صحیح بخارى موجود است.
و احادیثى را که وى از سیف بن ابى سلیمان، اسماعیل بن مسلم، ابوعاصم محمّد بن ایوب ثقفى، ابوعمیس، موسى بن على، ابوشهاب موسى بن نافع، سفیان، هشام بن سعد، عبدالواحد بن ایمن و اسرائیل نقل کرده است، در صحیح مسلم مى توان ملاحظه نمود.
بخارى از او بدون واسطه، و مسلم به واسطه حجاج بن شاعر، عبد بن حمید، ابن ابى شیبه، ابوسعید اشج، ابن نمیر، عبداللّه دارمى، اسحاق حنظلى و زهیر بن حرب، حدیث نقل کرده اند.
تولد او در سال 130 و وفاتش، در کوفه، روز سه شنبه، آخر ماه شعبان سال 210، به هنگام زمامدارى معتصم بوده است.
ابن سعد در کتاب طبقات، جزء شش، صفحه 279 او را یاد نموده و گفته است: او فردى موثق، مورد اطمینان، آگاه به احادیثِ بسیار و حجت بوده است.(1)