آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در آیات و روایات از لسان صدق به عنوان یک سرمایه معنوى ماندگار یاد می شود. «لسان صدق» معناى نام نیک و ذکر خیر و خاطره خوب در میان مردم را مى دهد. نام نیک دارای آثاری است از جمله: 1- این افتخارى ماندگار است، در حالى که ثروت هاى مادّى از میان مى رود. 2- ذکر خیر در مورد انبیا و اولیاء الله سبب فرستادن درود، و در افراد عادى موجب طلب آمرزش بندگان خدا مى شود و همه اینها اثر عمیق معنوى دارد.3-  موجب مى شود که مردم از آنها تأثیر نیکو(الگو) بگیرند. 4- براى بازماندگان، مایه آبرو و حیثیت است.
 

جواب : امام علی(ع) در بخشی از خطبه23 نهج البلاغه نام نیک را به عنوان یک سرمایه معنوى ماندگار، توصیف مى کند و برترى آن را بر اموالى که به ارث مى ماند روشن مى سازد.
قرآن مجید نیز براى این مسأله اهمیّت بسیارى قائل است. ابراهیم خلیل که دعاهایش براى همگان آموزنده است به پیشگاه خدا عرضه مى دارد: «وَ اجْعَلْ لى لِسانَ صِدْق فِی الآخِرینَ»: (براى من در میان امّت هاى آینده زبان صدق (و ذکر خیرى) قرار ده).(1)
خداوند در جایى دیگر بعد از اشاره به گروهى از پیامبران الهى مى فرماید: «وَجَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدق عَلیّاً»: (ما براى آنها نام نیک و مقام برجسته (در میان همه امّت ها) قرار دادیم).(2)
لسان در این گونه موارد به معناى یادى است که از انسان مى شود و هنگامى که آن را به «صدق» اضافه کنیم معناى نام نیک و ذکر خیر و خاطره خوب در میان مردم را مى دهد.
بى شک این یک مسأله تشریفاتى و ساده نیست و آثار زیادى براى فرد و جامعه دارد: نخست این که افتخارى است ماندگار در حالى که اموال و ثروت هاى مادّى در همان نسل نخست تقسیم مى شود و در حقیقت از میان مى رود.
دیگر این که ذکر خیر و یاد نیک در مورد انبیا و اولیاء الله سبب فرستادن درود، و در افراد عادى موجب طلب آمرزش بندگان خدا مى شود و بى شک همه اینها اثر عمیق معنوى دارد.
سوم این که موجب مى شود که مردم از آنها تأثیر نیکو بگیرند و به آنان اقتدا کنند و ارزش ها در جامعه زنده شود و ضدّ ارزش ها در جامعه بمیرد و به مقتضاى روایت معروف «مَن سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً کان لَهُ مِثلُ أَجرِ مَنْ عَمِلَ بِها»: (هر کس، سنّت حسنه اى از خود بگذارد همانند ثواب و پاداش کسانى که به آن عمل مى کنند براى او ثبت مى شود).(3)
چهارم این که براى بازماندگان، نسل اندر نسل، مایه آبرو و حیثیت و شخصیّت است و بسیارى از افراد عادى را مى شناسیم که بسبب ارتباط شان با شخصیت هایى که همه جا ذکر خیر آنها بر زبان ها است، آبرو و حیثیت کسب کرده اند.
اینها بخشى از آثار معنوى فردى و اجتماعىِ لسان صدق و ذکر خیر است و به یقین، انسان مى تواند به خاطر آثار معنوى آن، با قصد قربت، اقدام به امورى کند که مایه ذکر خیر او است.(4)