آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

اسلام برای لغو برده داری، از راهکارهای متفاوتی استفاده کرده است. در ابتداء راه های برده گیری را محدود کرد؛ از سوی دیگر آزادسازی بردگان را کفاره بسیاری از گناهان قرار داد. از سوی دیگر به مسلمانان توصیه کرد با بردگان همانند عضوی از خانواده خود رفتاری انسانی داشته باشند. اسلام برای بیان ثواب آزادسازی بردگان، ثواب بسیاری از اعمال صالح را به آزاد کردن بردگان تشبیه کرد تا مسلمانان را به این کار تشویق کند.

هنگام ظهور اسلام، بردگى در سراسر جهان آن روز - حتى در مهد تمدن آن زمان يعنى يونان و روم - رواج داشت، و چون لغو چنين پديده گسترده ‏اى به يكباره مقدور نبود، اسلام از راه هاى مختلفى زمينه لغو تدريجى آن را فراهم ساخت. بدين ترتيب كه از يك طرف راه هاى برده ‏گيرى را تقليل داده آن را محدود ساخت. از طرف ديگر آزاد سازى بردگان را كفاره بسيارى از گناهان و خطاها و ترك واجبات قرار داد و از اين رهگذر وسائل آزادى آنان را فراهم ساخت. از طرف سوم پيامبر اسلام به مسلمانان توصيه كرد كه با بردگان (همچون عضوى از خانواده) رفتار انسانى داشته باشند و دستور داد صاحبان بردگان از غذاهايى كه خود مى‏ خورند و از لباس هايى كه خود مى‏ پوشند، به آنان بدهند.
از اين گذشته، آزاد سازى بردگان را آنچنان داراى ارزش و ثواب و فضيلت معرفى كرد كه در روايات ما بسيارى از اعمال صالح، از نظر كثرت ثواب و فضيلت، به آزاد كردن بردگان تشبيه گشته و از اين طريق مسلمانان به اين كار تشويق شده اند. مجموع اينها ديدگاه اسلام را در مورد بردگى تا حدى روشن مى‏ سازد.(1)، (2)