آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

حسن سوم فرزند محمد بن حسن بن محمد، که با لقب جلال الدین به جاى پدر نشسته بود، نظریه اعلام قیامتِ حسن دوم را مردود دانست و به پیروان خود دستور داد که به شریعت بازگردند. ولى با نهایت تعجب، نه به شریعت اسماعیلیه که در دروه فاطمیان به آن عمل مى شد، بلکه به اهل سنت شافعى. نزاریان علت آنرا انزواى شدید نزاریان از سوى مسلمانان دانسته اند، که حسن سوم با این کار مى خواست آنها را با عالم اسلام آشتى دهد. این عملِ حسن سوم، بر اساس تقیه، که اسماعیلیان در طول تاریخ از آن استفاده کرده بودند، توجیه گردید.

حسن دوم با اعلام قیامتش، خود را امام نامید و حسن سوم فرزند محمد بن حسن بن محمد بن کیا بزرگ امید، که با لقب جلال الدین به جاى پدر نشسته بود، نظریه اعلام قیامتِ حسن دوم را مردود دانست و به پیروان خود دستور داد که به شریعت بازگردند، ولى با نهایت تعجب، نه به شریعت اسماعیلیه که در دروه فاطمیان به آن عمل مى شد، بلکه به اهل سنت شافعى. نزاریان علت آنرا انزواى شدید نزاریان از سوى مسلمانان دانسته که حسن سوم با این کار مى خواست آنها را با عالم اسلام آشتى دهد.
این عملِ حسن سوم، بر اساس تقیه، که اسماعیلیان در طول تاریخ از آن استفاده کرده بودند، توجیه گردید. حسن سوم از علماى اهل سنت دعوت کرده تا مذهب شافعى را به پیروان نزارى خود تعلیم داده و کتب ضاله را از کتابخانه هاى قلاع اسماعیلیان خارج و آن ها را محو گردانند. پیرو حضور علماى شافعى در قلاع در سال 608 هجرى ناصر خلیفه عباسى فرمانى صادر کرده و فرمانروایى حسن را بر قلاع تایید کرد و این اولین بارى بوده که حکومت اسماعیلیان در طول تاریخ به تایید خلفاى عباسى رسید، خلفایى که از سوى اهل سنت، مشروعیت حکومت بر کل جهان اسلام را دارا بودند. نزاریان چون حسن را امام معصوم مى دانستند و با تقیه آنرا توجیه کرده بودند، به فرامین حسن گردن نهاده و همچون شافعیان به نماز و اعمال عبادى خود پرداختند. شاید کار حسن از سوى نزاریان مورد استقبال قرار گرفته باشد. چون از زمان حسن دوم مسلمانان آنان را به عنوان ملحد شناخته و روابط خود را به آنان قطع کرده بودند. این عمل حسن سوم آزادى رفت و آمد بدون ترس و واهمه را براى نزاریان به ارمغان آورده بود و امنیت کاملى براى آنان فراهم ساخته بود. در این زمان نزاریان در لشکرکشیهاى عباسیان شرکت جسته و همکار آنان قلمداد گشتند و وقتى مغولان به شمال خراسان رسیدند، بسیارى از اندیشمندان و مردم به قلاع اسماعیلیه پناه آوردند. یکى از افراد پناهنده به قلاع اسماعیلیه خواجه نصیرالدین طوسى است. (1)