آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

بسيارى از مردم مى گويند معناى توحيد ذات اين است كه خدا يك است و دو نيست. اين تعبير، تعبير درستى نمى باشد؛ زيرا مفهوم اش واحد عددى است؛ - يعنى دومى براى خدا تصوّر مى شود امّا وجود خارجى ندارد - و مسلّماً اين سخن نادرست است. صحيح اين است كه گفته شود معناى توحيد ذات اين است كه خدا يكى است و دومى براى او تصوّر نمى شود. يا به تعبير ديگر: خدا شبيه و نظير و مانند ندارد؛ نه چيزى به او شبيه است، و نه او به چيزى؛ چرا كه يك وجود بى نهايت كامل، داراى چنين صفتى مى باشد.

بسيارى از مردم مى گويند معناى توحيد ذات اين است كه خدا يك است و دو نيست. اين تعبير، تعبير درستى نمى باشد؛ زيرا مفهوم اش واحد عددى است؛ - يعنى دومى براى خدا تصوّر مى شود امّا وجود خارجى ندارد - و مسلّماً اين سخن نادرست است. صحيح اين است كه گفته شود معناى توحيد ذات اين است كه خدا يكى است و دومى براى او تصوّر نمى شود. يا به تعبير ديگر: خدا شبيه و نظير و مانند ندارد؛ نه چيزى به او شبيه است، و نه او به چيزى؛ چرا كه يك وجود بى نهايت كامل، داراى چنين صفتى مى باشد.
به همين دليل، در حديثى مى خوانيم كه امام صادق(عليه السلام) از يكى از يارانش پرسيد: «اىُّ شيء اَللهُ اَكْبَرُ»؛ (مفهوم الله اكبر چيست؟!)
عرض كرد: «اَللهُ اَكْبَرُ مِنْ كُلِّ شَىْء»؛ (خدا بزرگتر از هر چيزى است.)
امام فرمود: «فَكانَ ثَمَ شَيىء فَيَكُوْنُ اَكْبَرَ مِنْهُ»؛ (آيا چيزى [در مقايسه با او] وجود دارد كه خدا از او بزرگتر باشد؟!)
عرض كرد: «فَما هُوَ؟»؛ (پس تفسير الله اكبر چيست؟)
امام فرمود: «اَللهُ اَكْبَرُ مِنْ اَنْ يُوْصَفَ»؛ (خدا بزرگتر از آن است كه به وصف آيد!). (1)، (2)