آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

با ظهور فرقه زیدیه و اختلافات آنها با شیعیانِ پیرو امام باقر و امام صادق(ع)، واژه امامیّه بر شیعیان این دو امام اطلاق گردید؛ یعنى کسانى که معتقد به جانشینى بلافصل حضرت امیر بعد از پیامبر(ص) بوده و امامان را منصوص و مفترض الطاعة و از نسل امام حسین(ع) دانسته و آنان را حجت هاى الهى در روى زمین و داراى عصمت و علم غیب معرفی می کردند. بعدها در طول تاریخ، امامیّه و شیعه لقب مشهور اثناعشریان گردید.

با ظهور فرقه زیدیه - پیروان زید بن على - و اختلافات آنها با شیعیانِ پیرو امام باقر و امام صادق(علیهما السلام)، واژه امامیّه بر شیعیان این دو امام اطلاق گردید؛ یعنى کسانى که معتقد به جانشینى بلافصل حضرت امیر بعد از پیامبر بوده و دلیل آن را نصّ الهى که در غدیر خم نازل شد، مى دانند. ویژگى دیگر آنها این بود که این نص را در فرزندان امام حسین(علیه السلام) جارى و سارى دانسته و آنان را حجت هاى الهى در روى زمین مى دانند که داراى عصمت بوده و از علم غیب برخوردارند. وجه تمایز این گروه با گروه دیگر در منصوص و مفترض الطاعة بودن امام بود. لذا به علت اهمیّت اینان به امامت، به امامیّه معروف شدند. امامیّه در اصطلاح فرقه شناسان به گروه هاى واقفیه، اسماعیلیه و اثناعشریه اطلاق مى گردد. بعد از ظهور واقفیه در زمان شهادت امام موسى کاظم(علیه السلام)، اثناعشریان ، قطعیّه نامیده شدند؛ زیرا آنان به رحلت امام کاظم(علیه السلام) قطع پیدا کرده و یقین کردند که امام رضا(علیه السلام) جانشین وى است. با رحلت امام حسن عسگرى(علیه السلام) در سال 255 ق و شروع امامت امام زمان(علیه السلام)، شیعیانِ ایشان به اثناعشریه معروف گشتند. کم کم در طول تاریخ، امامیّه و شیعه لقب مشهور اثناعشریان گردید، اگرچه از لفظ شیعه براى گروه هاى دیگر شیعى نیز استفاده مى شود، ولى در اغلب موارد مقصود همان دوازده امامیان هستند. در ایران این غلبه بیشتر از جاهاى دیگر است و تقریباً در ایران، لفظ شیعه و امامیّه مترادف هم به کار مى روند.(1)