آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

 امام حسین(ع) در تبیین وظیفه مسلمانان در قبال ظلم، حدیثی از حضرت رسول نقل کردند مبنی برای اینکه هر کس ظلم حاکم ستمگری را ببیند و با او مخالفت نکند، جایگاهش در دوزخ خواهد بود. امام با یادآوری ستم و فساد بنی امیه، خود را به عنوان فرزند رسول خدا سزاوارترین شخص برای تغییر این اوضاع معرفی کرد. سپس نامه های مردم کوفه در دعوت از ایشان را یادآور شد و فرمود اگر شما هنوز به بیعت خود با من وفادارید، من هم همراه شما هستم اما اگر پیمان شکسته اید، عجیب نیست و این مسأله به زیان خودتان خواهد بود.

 امام حسین(علیه السلام)  هنگامی که به منزلگاه «بیضه»(1) رسیدند در جمع یاران خود و سپاه حرّ، پس از حمد و ثناى الهى چنین فرمودند:

«أَیُّهَا النّاسُ؛ إِنَّ رَسُولَ اللّهِ(صلى الله علیه وآله) قالَ: «مَنْ رَأى سُلْطاناً جائِراً مُسْتَحِلاًّ لِحُرُمِ اللهِ، ناکِثاً لِعَهْدِ اللهِ، مُخالِفاً لِسُنَّةِ رَسُولِ اللهِ، یَعْمَلُ فِی عِبادِاللهِ بِالاِثْمِ وَ الْعُدْوانِ فَلَمْ یُغَیِّرْ عَلَیْهِ بِفِعْل، وَ لاَ قَوْل، کانَ حَقّاً عَلَى اللهِ أَنْ یُدْخِلَهُ مَدْخَلَهُ». ألا وَ إِنَّ هؤُلاءِ قَدْ لَزِمُوا طاعَةَ الشَّیْطانِ، وَ تَرَکُوا طاعَةَ الرَّحْمنِ، وَ اَظْهَرُوا الْفَسادَ، وَ عَطَّلُوا الْحُدُودَ وَاسْتَأْثَرُوا بِالْفَیءِ، وَ أَحَلُّوا حَرامَ اللّهِ، وَ حَرَّمُوا حَلالَ اللّهِ، وَ أَنَا أَحَقُّ مَنْ غَیَّرَ. قَدْ أَتَتْنی کُتُبُکُمْ، وَ قَدِمَتْ عَلَىَّ رُسُلُکُمْ بِبَیْعَتِکُمْ أَنَّکُمْ لا تُسَلِّمُونی وَ لا تَخْذُلُونی، فَاِنْ تَمَمْتُمْ عَلى بَیْعَتِکُمْ تُصیبُوا رُشْدَکم، فَأَنَا الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِىٍّ، وَابْنُ فاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللّهِ(صلى الله علیه وآله)، نَفْسی مَعَ أَنْفُسِکُمْ، وَ أَهْلی مَعَ أَهْلیکُمْ، فَلَکُمْ فِىَّ أُسْوَةٌ، وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ نَقَضْتُمْ عَهْدَکُمْ، وَخَلَّعْتُمْ بَیْعَتی مِنْ أَعْناقِکُمْ فَلَعَمْری ما هِىَ لَکُمْ بِنُکْر، لَقَدْ فَعَلْتُمُوها بِأَبی وَ أَخی وَابْنِ عَمِّی مُسْلِم! وَالْمَغْرُورُ مَنِ اغْتَرَّ بِکُمْ، فَحَظُّکُمْ أَخْطَأْتُمْ، وَ نَصیبُکُمْ ضَیَّعْتُمْ (فَمَنْ نَّکَثَ فَإِنَّمَا یَنْکُثُ عَلَى نَفْسِهِ) وَ سَیُغْنِى اللّهُ عَنْکُمْ، وَ السَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ».
(اى مردم! پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) فرمودند: «هر کس سلطان ستمگرى را ببیند که حرام خدا را حلال شمرده، پیمان الهى را شکسته و با سنّت رسول خدا مخالفت ورزیده، در میان بندگان خدا به ستم رفتار مى کند; و او با زبان و کردارش با وى به مخالفت بر نخیزد، سزاوار است خداوند او را در جایگاه آن سلطان ستمگر [دوزخ] بیاندازد».
هان اى مردم! این گروه [بنى امیّه] به طاعت شیطان پایبند شده و از پیروى خداوند سرپیچى کرده اند، فساد را آشکار ساخته و حدود الهى را تعطیل کرده اند. آنان بیت المال را به انحصار خویش درآورده، حرام خدا را حلال و حلال خدا را حرام شمرده اند و من [که فرزند رسول خدایم] به قیام براى تغییر این اوضاع، از همه کس سزاوارترم.
نامه هاى شما به دستم رسید و فرستادگانتان ـ با خبر بیعت شما ـ به نزدم آمدند [و گفتند:] شما با من پیمان بسته که مرا در برابر دشمن تنها نخواهید گذاشت.
اکنون اگر به بیعت خود وفادار ماندید، به رشد و کمال خود دست یافتید، من حسین بن على(علیه السلام) و فرزند فاطمه دختر رسول خدایم. من در کنار شما، و خاندانم در کنار خاندان شما است. اسوه و الگوى شما من هستم.
و اگر چنین نبودید و پیمانتان را شکسته اید و از بیعت خویش با من دست کشیده اید، به جانم سوگند! این رفتار از شما ناشناخته [و عجیب] نیست! چرا که شما با پدر و برادر و پسرعمویم مسلم، همین گونه رفتار کردید! فریب خورده کسى است که فریب شما را بخورد. [در واقع این شمایید که] هماى سعادت را از دست داده و بهره خویش را تباه ساخته اید. قرآن مى فرماید: «فَمَنْ نَّکَثَ فَإِنَّمَا یَنْکُثُ عَلَى نَفْسِهِ»(2)؛ [هر کس پیمان شکنى کند، تنها به زیان خود پیمان شکسته است].
و به زودى خداوند مرا از شما بى نیاز خواهد کرد، و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته).
هنگامى که این خطبه به پایان رسید، یاران امام(علیه السلام) به نزدش آمده و همگى براى یارى حضرت اعلام آمادگی کردند و امام(علیه السلام) از خداوند براى آنها خیر و سعادت طلب نمود.(3)
این گفتار تاریخى امام(علیه السلام) با صراحت تمام هدف قیام خونین عاشورا را شرح مى دهد، بیانى که براى هر زمان و هر مکان کاربرد دارد. امام(علیه السلام) قیام خود را تبلورى از وظیفه عمومى همه مسلمین مى داند که در برابر حکّام جائر و ظالم بر عهده دارند. ظالمانى که نه فقط بندگان خدا را به زنجیر ستم گرفتار ساخته اند، بلکه حلال خدا را حرام کرده و حرام او را حلال شمرده اند.
به یقین، سکوت در برابر چنین افرادى براى هیچ مسلمانى جایز نیست! چرا که سکوت سبب امضاى اعمال آنان مى شود و امضاى اعمال آنان سبب اتّحاد سرنوشت سکوت کننده، با ظالمان و طاغیان مى گردد.
آرى؛ همه باید فریاد کشند و قیام کنند و کاخ بیدادگران را واژگون کنند و از همه سزاوارتر به این امر، فرزند پیغمبر اسلام(صلى الله علیه وآله) و امام معصوم(علیهم السلام) است.
چه منطقى از این گویاتر و زنده تر!(4)