آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قرآن تصریح می کند که ابلیس از اجنه بود و فقط به خاطر این که سالها در مقام بندگی کوشیده بود در صف فرشتگان قرار داشت. خود او به صراحت خلقت خود را از آتش می داند و روشن است که فرشتگان از آتش پدید نیامده اند. اضافه بر این ها قرآن برای ابلیس خانواده و فرزندانی معرفی می کند و روشن است که زاد و ولد در میان اجنه و نه در میان فرشتگان وجود دارد.

به یقین او از فرشتگان نبود، چرا که قرآن با صراحت مى گوید: «کانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ اَمْرِ رَبِّهِ»؛ (او از جن بود، سپس نافرمانى پروردگارش را کرد). (1) ولى از آن جا که پیش از آن در مقام اطاعت و بندگى بسیار کوشا بود در صف فرشتگان جاى گرفت و به همین دلیل جزء مجموعه آنها محسوب مى شد و اگر در پاره اى از تعبیرات مانند خطبه قاصعه (خطبه 192) به عنوان ملک از او یاد شده به همین دلیل است؛ به علاوه خودش با صراحت مى گوید: «خَلَقْتَنى مِنْ نار»؛ (مرا از آتش آفریدى)، (2) و مى دانیم آفرینش جن از آتش است نه فرشتگان، همان گونه که در آیه 15 سوره الرحمن آمده: «وَ خَلَقَ الْجانَّ مِنْ مارِج مِنْ نار». در روایات اهل بیت(علیهم السلام) نیز به این معنا اشاره شده است. (3) اضافه بر اینها قرآن براى ابلیس، فرزندان و ذرّیّه بیان کرده (4) در حالى که فرشتگان داراى زاد و ولد نیستند. (5)