آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در قرآن مجید واژه وسیله در دو آیه به کار رفته است: 1- آیه 35 سوره مائده، به انتخاب وسیله اى که ما را به خدا نزدیک کند دستور می دهد، وسیله اى که ما را به خدانزدیک کند. 2- آیه 57 سوره اسراء که می فرماید: «اى پیغمبر بگو: کسانى را که غیر از او معبود خود مى پندارید! بخوانید، آنها نه می توانند زیانی را از شما بر طرف کنند و نه هیچ تغییری در آن ایجاد کنند». بر این اساس نه فرشتگان و نه حضرت مسیح(ع) نمى توانند مشکل شما را حل کنند، زیرا آنان خود به درگاه خدا مى روند و با وسیله اى به او تقرب مى جویند.

در قرآن مجید واژه وسیله در دو آیه به کار رفته است. اوّل آیه 35 سوره مائده است که مى گوید:«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ وَجَاهِدُوا فِى سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ». مخاطب در این آیه همه افراد با ایمانند. در این جا سه دستور داده شده است: اوّل دستور به تقوا، دوّم دستور به انتخاب وسیله، وسیله اى که ما را به خدا نزدیک کند و سوّم دستور به جهاد در راه خدا. نتیجه مجموع این صفات، (تقوا و توسّل و جهاد) همان چیزى است که در آخر آیه آمده است: «لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ (این باعث فلاح و رستگارى شماست).
دوّمین موردى که وسیله در قرآن مجید به کار رفته، آیه 57 سوره اسراء است. براى فهم معناى آیه 57 باید به آیه 56 برگردیم که مى فرماید : «قُلِ ادْعُوا الَّذِینَ زَعَمْتُمْ مِّنْ دُونِهِ فَلاَ یَمْلِکُونَ کَشْفَ الضُّرِّ عَنکُمْ وَلاَ تَحْوِیلا»؛ (اى پیغمبر بگو : کسانى را که غیر از اومعبود خود مى پندارید! بخوانید، آنها نه می توانند زیانی را از شما بر طرف کنند و نه هیچ تغییری در آن ایجاد کنند).
با توجّه به جمله «قُلِ ادْعُوا الَّذِینَ» معلوم مى شود منظور از این آیه بت ها و امثال آنها نیست، چون «الذین» براى ذوى العقول (صاحبان عقل) است، بلکه منظور از آن فرشتگانى است که آنها مى پرستیدند یا حضرت مسیح است که گروهى به عنوان معبود پرستش او مى کردند.
این آیه مى گوید نه فرشتگان و نه حضرت مسیح نمى توانند مشکل شما را حل کرده و کشف ضرّ کنند.
آیه بعد مى گوید: «أُوْلَئِکَ الَّذِینَ یَدْعُونَ یَبْتَغُونَ إِلَى رَبِّهِمْ الْوَسِیلَةَ»؛ (یعنى خود اینها [حضرت مسیح و فرشتگان] کسانى هستند که به درگاه خدامى روند و با وسیله اى به او تقرّب مى جویند) «أَیُّهُمْ أَقْرَبُ»؛ (هر وسیله اى که نزدیک تر باشد) «وَیَرْجُونَ رَحْمَتَهُ»؛ ( و امید به رحمت خدا دارند) «وَیَخَافُونَ عَذَابَهُ»؛ (از عذاب خداوند مى ترسند) چرا که «إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ کَانَ مَحْذُوراً»؛ (عذاب پروردگارت چیزى است که از آن هر کسى وحشت دارد). (1)