آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

منظور از زیاده در این آیه، پاداش هاى مادی و معنوی فراوانى است که طبق روایات به نیکوکاران در این دنیا و در آخرت ارزانی می شود.

در آیه 26 سوره «یونس» مى خوانیم: (پاداش نیک و زیاده بر آن از آنِ کسانى است که کار نیک انجام دهند)؛ «لِلَّذینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى وَ زِیادَةٌ».(1)
در این که منظور از «زیادة» در این جمله چیست؟ میان مفسران گفتگو است، ولى با توجه به این که آیات قرآن یکدیگر را تفسیر مى کنند، اشاره به: پاداش هاى مضاعف و فراوانى است که، گاهى ده برابر و گاهى هزاران برابر - به نسبت اخلاص و پاکى و تقوا و ارزش عمل- ، بر آن افزوده مى شود، لذا در سوره «انعام» مى خوانیم: «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها»؛ (کسى که کار نیکى انجام دهد ده برابر به او پاداش داده خواهد شد»).(2) و در جاى دیگر مى خوانیم: «فَأَمَّا الَّذِیْنَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ فَیُوَفِّیْهِمْ أُجُورَهُمْ وَ یَزِیْدُهُمْ مِّنْ فَضْلِه»؛ (اما کسانى که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، خداوند پاداش آنها را به طور کامل مى دهد، و از فضل و کرم خود نیز بر آن مى افزاید).(3) در آیات مربوط به «انفاق» در سوره «بقره» نیز، سخن از پاداش نیکوکاران تا هفتصد برابر، و یا چند مقابل آن به میان آمده است.(4) نکته دیگرى که در اینجا باید به آن توجه داشت این است که: کاملاً امکان دارد، این اضافه در جهان دیگر مرتباً افزایش یابد، یعنى هر روز موهبت و لطف تازه اى از ناحیه خداوند به آنها ارزانى داشته شود، و این در واقع نشان مى دهد: زندگى جهان دیگر یکنواخت نیست، و به سوى تکامل در یک شکل نامحدود پیش مى رود. روایاتى که از پیامبر(صلى الله علیه وآله) در تفسیر این آیه نقل کرده اند که: منظور از «زیادة» توجه به جلوه ذات پاک پروردگار، و استفاده از این موهبت بزرگ معنوى است، (5) ممکن است اشاره به همین نکته باشد. در پاره اى از روایات، که از ائمه اهل بیت(علیهم السلام) نقل شده: «زیادة» به نعمت هاى دنیا تفسیر شده است، که خداوند علاوه بر پاداش جهان دیگر، نیکوکاران را از نعمت هاى این جهان نیز بهره مند مى سازد.(6) ولى هیچ مانعى ندارد که «زیادة» در آیه فوق، اشاره به همه این مواهب بوده باشد.(7)