آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از آيات قرآن روشن مى شود «امت» به معنى جمعيت و گروه است نه مذهب و نه پيروان مذهب و اگر مى بينيم به پيروان مذهب، امت گفته شده چون آنها نيز براى خود گروهى هستند.

از بررسى کتب لغت و همچنین موارد استعمال این کلمه در قرآن که بالغ بر 64 مورد مى شود چنین استفاده مى گردد که: «امت» در اصل به معنى جمعیت و گروه است. از این موارد، دو مورد، مفهوم زمان را مى رساند (هود، آیه 8 و یوسف، آیه 45)، و دو مورد به معنى راه و رسم و آئین بت پرستان است (زخرف، آیات 22 و 23)، که ربطى با دین و آئین هاى الهى ندارد.
اما مواردى که گروه و جمعیت را مى رساند، به عنوان نمونه در داستان موسى(علیه السلام) مى خوانیم: «وَ لَمّا وَرَدَ ماءَ مَدْیَنَ وَجَدَ عَلَیْهِ أُمَّةً مِنَ النّاسِ یَسْقُون»؛ (هنگامى که به آبگاه شهر مدین رسید، جمعیتى را مشاهده کرد که [براى خود و چهارپایانشان] مشغول آب کشیدن هستند).(1) و نیز در مورد امر به معروف و نهى از منکر مى خوانیم: «وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْر»؛ (باید جمعیتى از شما باشند که دعوت به نیکى ها کنند).(2) همچنین مى خوانیم: «وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْباطاً أُمَم»؛ (ما بنى اسرائیل را به دوازده قبیله و گروه تقسیم کردیم).(3) و نیز در آیه اى دیگر آمده: «و إِذْ قالَتْ أُمَّةٌ مِنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللّهُ مُهْلِکُهُمْ»؛ (جمعیتى [از ساکنان شهر ایله از بنى اسرائیل] گفتند: چرا افراد گناهکارى را اندرز مى دهید که خداوند آنها را هلاک خواهد کرد...).(4) از این آیات به خوبى روشن مى شود که «امت» به معنى جمعیت و گروه است، نه به معنى مذهب، و نه به معنى پیروان مذهب، و اگر مى بینیم که به پیروان مذهب، امت گفته مى شود، به خاطر آن است که آنها نیز براى خود گروهى هستند.(5)