آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند از بین میوه ها به زیتون، خرما و انگور تاکید کرده. دانشمندان مى گویند: کمتر میوه اى است که براى بدن انسان از نظر غذائى به اندازه این سه میوه، مفید و مؤثر باشد. روغن زيتون انرژي زا و خودش درمان براي کبد، عوارض کليه ها، سنگ هاى صفراوى و رفع يبوست است. خرما نیز سرشار از قند سالم و مفيد، حاوي کلسيم، املاح مفيد، ويتامينها و مهمتر از همه ضد سرطان است. همچنین انگور، داروخانه طبيعي ضد سم و سرطان، با ازش غذايي بالاست. روايات بسياري نیز در خواص مهم اين سه ميوه وجود دارد.

در آیه 11 سوره نحل می خوانیم: «یُنْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَ الزَّیْتُونَ وَ النَّخِیلَ وَ الْأَعْنابَ وَ مِنْ کُلِّ الثَّمَراتِ...»؛ (خداوند با آن [آب]، براى شما زراعت و زیتون و نخل و انگور، و از همه میوه ها مى رویاند...).
در این آیه خداوند از بین میوه ها به زیتون، خرما و انگور تاکید کرده. و غذاشناسان و دانشمندان بزرگى که سالیان دراز از عمر خود را در راه مطالعه خواص گوناگون میوه ها صرف کرده اند، به ما مى گویند: کمتر میوه اى است که براى بدن انسان از نظر غذائى به اندازه این سه میوه، مفید و مؤثر باشد.
همان ها مى گویند: «روغن زیتون» براى تولید سوخت بدن ارزش بسیار فراوان دارد، کالرى حرارتى آن بسیار بالا است و از این جهت یک نیروبخش است و آنها که مى خواهند همواره سلامت خود را حفظ کنند باید به این اکسیر علاقمند شوند. روغن زیتون دوست صمیمى کبد آدمى است و براى رفع عوارض کلیه ها و سنگ هاى صفراوى و قولنج هاى کلیوى و کبدى و رفع یبوست بسیار مؤثر است. به همین دلیل در روایات اسلامى نیز از آن مدح و تمجید فراوان شده؛ در حدیثى از امام على بن موسى الرضا(علیه السلام) درباره «زیتون» چنین مى خوانیم: «غذاى خوبى است، دهان را خوشبو و بلغم را بر طرف مى سازد، صورت را صفا و طراوت مى بخشد، اعصاب را تقویت نموده و بیمارى و درد را از میان مى برد و آتش خشم و غضب را فرو مى نشاند».(1) و از آن مهمتر این که: در خود قرآن از درخت «زیتون» به عنوان «شَجَرَه مُبارَکَة»(2)؛ (درخت پر برکت) یاد شده است.
با پیشرفت دانش پزشکى و غذاشناسى اهمیت داروئى «خرما» نیز به ثبوت رسیده است. در خرما کلسیم وجود دارد که عامل اصلى استحکام استخوان ها است و نیز فسفر وجود دارد که از عناصر اصلى تشکیل دهنده مغز و مانع ضعف اعصاب و خستگى است، و قوه بینائى را مى افزاید و نیز پتاسیم موجود است که فقدان آن را در بدن علت حقیقى زخم معده مى دانند و وجود آن براى ماهیچه ها و بافت هاى بدن بسیار پر ارزش است. این سخن امروز در میان غذاشناسان معروف است که: خرما از سرطان جلوگیرى مى کند؛ زیرا آمارهائى که در این زمینه تهیه شده نشان مى دهد در مناطقى که خرما بیشتر مى خورند ابتلاى به سرطان کمتر است، و اعراب و صحرا نشینانى که در فقر غذائى به سر مى برند به واسطه خوردن خرما هرگز مبتلا به سرطان نمى شوند، عامل این موضوع را وجود «منیزیم» مى دانند. قند فراوانى که در خرما وجود دارد از سالمترین قندها است که حتى در بسیارى از موارد مبتلایان به بیمارى قند نیز مى توانند براحتى از آن استفاده کنند. دانشمندان در خرما سیزده ماده حیاتى و پنج نوع ویتامین کشف کرده اند که آن را به صورت یک منبع غذائى غنى و بسیار پر ارزش در آورده است.(3) به همین دلیل در روایات اسلامى نیز روى این ماده غذائى تاکید فراوان دیده مى شود؛ از على(علیه السلام) نقل شده: «کُلِ التَّمْرَ فَاِنَّ فِیْهِ شِفاءً مِنَ الأَدْواء»(4)؛ (خرما بخورید که شفاى بیماری ها است). و نیز روایت شده که در بسیارى از اوقات غذاى على(علیه السلام) را نان و خرما تشکیل مى داد. و در روایت دیگر مى خوانیم: «خانه اى که در آن خرما نیست اهل آن خانه در واقع گرسنه اند»!(5) در آیات سوره «مریم» نیز می خوانیم که: خداوند «مریم» را در آن بیابان که فاقد وسیله بود هنگامى که «عیسى» را به دنیا آورده بود از رطب تازه روزى داد. و این اشاره اى است به این که: یکى از بهترین غذاها براى مادرى که فرزند به دنیا آورده رطب تازه است. و حتى در روایاتى که ذیل آیه مورد بحث آمده مى خوانیم: بهترین دارو براى چنین زنانى همین میوه است.(6)
اما در مورد «انگور» به گفته دانشمندان غذاشناس به قدرى عوامل مؤثر دارد که مى توان گفت: یک داروخانه طبیعى است. علاوه بر این، انگور از نظر خواص، بسیار نزدیک به شیر مادر است، یعنى یک غذاى کامل محسوب مى شود، انگور دو برابر گوشت در بدن حرارت ایجاد مى کند، و اضافه بر این ضد سَمّ است، براى تصفیه خون، دفع رماتیسم، نقرس، و زیادى اوره خون اثر درمانى مسلمى دارد. انگور معده و روده را لایروبى مى کند، نشاط آفرین و بر طرف کننده اندوه است، اعصاب را تقویت کرده، و ویتامین هاى مختلف موجود در آن به انسان نیرو و توان مى بخشد. انگور، علاوه بر این که غذاى بسیار پر ارزشى است قدرت میکرب کشى قابل ملاحظه اى دارد و حتى عامل مؤثرى است براى مبارزه با بیمارى سرطان.(7) به همین دلیل در حدیثى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: «خَیْرُ طَعَامِکُمُ الْخُبْزُ وَ خَیْرُ فَاکِهَتِکُمُ الْعِنَبُ»(8)؛ (بهترین طعام شما نان و بهترین میوه شما انگور است).
اگر ما بخواهیم آنچه را غذاشناسان در زمینه این میوه ها گفته اند و روایات فراوانى که در منابع اسلامى در این رابطه نقل شده در اینجا بیاوریم مسلماً از روش تفسیر خارج خواهیم شد. مقصود این بود، روشن سازیم که تکیه کردن قرآن بر این سه نوع میوه بى دلیل نیست، و شاید در زمان نزول قرآن قسمت مهمى از آن بر مردم پوشیده بوده است.(9)