آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

طبق آیات و روایات، پاداش ها و کیفرهاى روز رستاخیز، نتیجه اجتناب ناپذیر اعمال دنیوى ماست و ربطی به بی نیازی و رحمت خدا ندارد؛ همان گونه که اعمال ما در این جهان نیز آثاری در پی دارد . ضمن اینکه پاداش ها و کیفرهاى روز واپسین، ضامن اجراى دستورهاى آسمانى است و اگر در آن احتمال تخلّف باشد، اثر تربیتى خود را بکلّى از دست خواهد داد.

اوّلا: باید توجّه داشت که بنا به شهادت بسیارى از آیات و روایات، پاداش ها و کیفرهاى روز رستاخیز نتیجه اجتناب ناپذیر اعمال و کردارهاى دنیوى ماست و این نتایج - خواه و ناخواه - دامنگیر ما مى گردد. همان طور که اعمال بشر در این جهان یک سلسله لوازم اجتناب ناپذیر دارد و از آن جدا نمى گردد، مثلا یک فرد مبتلا به موادّ مخدّر، باید یک عمر با رنج و درد و بیمارى دست به گریبان باشد و یک فرد میگسار که مدّت ها با شراب و الکل سروکار داشته، باید باقیمانده عمر را با بدن رنجور و کبد و قلب بیمار به سر برد، همچنین کارهاى نیک و بد ما داراى آثار و لوازمى هستند که در روز واپسین آشکار مى گردند و خود را نشان مى دهند؛ بنابر این قسمت مهمّى از پاداش ها و کیفرها زاییده اعمال ما و اثر مستقیم کردارهاى ماست و هیچ نوع حقّ گِله و اعتراض نداریم و اگر ما زندگى خود را با برنامه صحیح و عالى شرع تنظیم مى نمودیم، هرگز دچار این عواقب بد و ناگوار نمى شدیم; و همان طور که نتایج اعمال ما در این جهان با بى نیازى و رحمت خدا منافاتى ندارد، نتایج اعمال ما در رستاخیز نیز چنین است. ثانیاً: پاداش ها و کیفرهاى روز واپسین، ضامن اجراى دستورهاى آسمانى است و صد در صد جنبه تربیتى دارند، خداوند با وعده هاى قطعى و تخلّف ناپذیر خود بندگانش را به کارهاى نیک دعوت نموده و آنان را از اعمال زشت باز مى دارد و این وعده در صورتى مى تواند نقش تشویقى و تهدیدى را ایفا کند که صد در صد قطعى و تخلّف ناپذیر باشد و اگر در آن احتمال تخلّف باشد، اثر تربیتى خود را بکلّى از دست خواهد داد و دیگر دلیل ندارد که یک نفر زیر بار سنگین وظایف و واجبات و اعمال نیک برود و یا از بسیارى هوس هاى سرکش چشم بپوشد. پاداش ها و کیفرهاى الهى در صورتى مى توانند ضامن اجراى احکام و دستورهاى آسمانى گردند که به صورت یک وعده قطعى و تخلّف ناپذیر درآیند و هیچ نوع احتمال تخلّف به آن راه نیابد و خداوند منزّه است از آن که به وعده خود عمل ننماید.(1)