توصيف خدا به سميع و بصير در قرآن از يك سو سطح آگاهى مسلمانان را در «معرفة الله» بالا مى برد؛ از سوى ديگر همگان را دعوت به تخلّق به اين خُلق كريم و شباهت يافتن به او در اين وصف مى كند، از سوى سوم آرامشي به مؤمنان مى‌ دهد كه در همه حالات تحت حمايت او قرار دارند و از سوى چهارم به آنها هشدار مى دهد كه مراقب گفتار و كردار خود باشند كه چشم و گوش علم الهى محيط بر آنهاست. نمونه هاى زيادى در تاريخ آمده كه توجّه به علم خدا و سميع و بصير بودنش، اثر بسيار عميقى در بازداشتن از گناه و زشتى ها داشته است.

در روايات اسلامى بحث هاى گسترده و دقيقى بر روى مفهوم «سميع» و «بصير» شده است. امام علي(ع) مي فرمايد: «هر شنونده اى غير از او، از درك صداهاى ضعيف، كر است؛ صداهاى قوى گوش او را كر مى كند و آوازهاى دور را نمى شنود، و هر بيننده اى غير از او از ديدن رنگ هاى مخفى و اجسام بسيار كوچك ناتوان است». همچنین مي فرمايد: «او شنوا است ولى نه به وسيله دستگاه شنوائى، و بينا است ولى نه با گشودن پلك چشم‌ها». امام صادق(ع) هم مي فرمايد: «خداوند سميع است ولى بدون نياز به عضو شنوائى، و بصير است بدون نياز به چشم».