فلاسفه قدیم، «وحى» را ارتباط انسان با عقل فعّال و فلاسفه جدید، یکى از مظاهر شعور باطن می دانند. ریشه هاى مشترک این دو نظر: عدم ارتباط وحی با جهان ماورا و عدم مغایرت با عقل معمولی انسان و ارتباط آن با نبوغ پیامبران و عدم وساطت فرشته الهى است. بی شک این گونه تحلیل ها با تعالیم انبیاء و صریح آیات قرآن، به هیچ وجه سازگار نمى باشد؛ آنها مى خواهند مسأله اى را که عمق و باطن آن از دسترس فکر ما بیرون است با معیارهاى شناخته شده بسنجند؛ مسلّماً این یک امر محال است.