این کتاب تالیف على بن محمد بن عباس ابوحیّان توحیدى (310 یا 320 ـ 400ق) مى باشد که از ساختار کشکولى بر خوردار بوده و از منابع مهم اهل سنت در زمینه هاى تاریخ، فلسفه، اخلاق، تصوف و فقه به شمار مى رود. به دلیل کشکولى بودنِ کتاب از انسجام ویژه اى برخوردار نیست؛ و دلیل آن نیز عبارت است از این که این کتاب در واقع شرح مجالس مذاکره و مباحثه «ابوحیان توحیدى» با «ابن سعدان»، وزیر صمصام الدوله بویهى است که بر سیاق قصه هاى هزار و یک شب در چهل شب ترتیب و تنظیم یافته است. این کتاب نظریات بسیارى از علماى پیش از خود در مسائل مزبور را نقل کرده است که کتاب ها و منابع آنها از بین رفته و از این جهت حائز اهمیت مى باشد؛ البته با دغل کارى ها و جعل احادیث توسط توحیدى اعتبار نقل هاى او نیز مخدوش گشته است. او گفتگوهاى شبانه را فرداى هر شب تنظیم و مرتب مى کرد و مطالبى را هم بر آن مى افزود. او مطالب و احادیثى را جعل کرده و در کتابش آورده است. با توجه به این توضیحات منبع مورد اعتمادى نیست و خودش نیز به این مسئله اعتراف دارد که یاقوت حموى در معجم الادبا مفصلا آن را نقل نموده است.