بیعت که هم خانواده بیع(مبادله و خرید و فروش) است، در لغت به معنای دست دادن برای اطاعت از سلطان یا معاهده یا دست دادن در امضای معامله است. اما در اصطلاح به معنای پیمان بستن شخصی با شخص دیگر برای فرمان بری و اطاعت و تسلیم نظر وی بودن است، خواه تکالیفی که بیعت شونده بر عهده بیعت کننده می گذارد موافق میل او باشد یا مخالف آن.
در تاریخ زندگى پیامبر(ص) موارد زیادى دیده مى شود، که افرادى بر فرمان ایشان پیشى گرفتند، یا عقب افتادند و یا از اطاعت ایشان سرپیچى نمودند و لذا مورد ملامت و سرزنش شدید حضرتش قرار گرفتند. داستان تخلف از لشکر اسامه و داستان قلم و دوات در آخرین ساعات عمر پیامبر(ص)، از حوادث مهم تاریخ اسلام است که گواه این ادعاست.
قالَ الرّضا عليه السّلام :
مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيى فيهِ اَمْرُنا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ.
هر کس در مجلسى بنشيند که در آن ، امر (و خطّ و مرام ما) احيا مى شود، دلش در روزى که دلها مى ميرند، نمى ميرد.
بحارالانوار، ج 44، ص 278