پاسخ اجمالی:
اولاً: تضمین روزی بندگان به معنای فراهم بودن زمینه ها برای بهره برداری انسان از آن با کوشش خودش است، نه اینکه خدا روزی هر کس را مستقیم در اختیارش بگذارد.
ثانیا: علاوه بر تلاش، وجود عدالت اجتماعى نيز شرط تقسيم عادلانه روزى‌ها است؛ و اگر گفته شود: چرا خداوند خودش جلو ظلم ظالمين را نمى گيرد؟ مى گوئيم اساس زندگى بشر بر آزادى اراده است.
ثالثا: اگر انسان با درایت خود، روزی خویش را از منابع خدادای را در زمین کشف نکند، فقط باید خودش را به خاطر تأمین نشدن روزی اش ملامت کند.
پاسخ تفصیلی:
در آيات قرآن اين حقيقت به خوبى منعكس است كه خداوند روزى همه موجودات زنده را بر عهده گرفته؛ و هرجا باشند به آنها مى رساند. ولى اين سؤال پيش مى آيد که پس چرا در دنياى كنونى و در طول تاريخ گروهى از گرسنگى مرده و مى ميرند؟ آيا روزى آنها تأمين نشده است؟!
در پاسخ اين سوال بايد به اين نكات توجّه كرد:
اولا: تأمين و تضمين روزى به اين معنى نيست كه آن را براى انسان عاقل با شعور فراهم ساخته به در خانه‌اش بفرستند يا لقمه كنند و در دهانش بگذارند؛ بلكه زمينه ها فراهم شده است و تلاش و كوشش انسان شرط تحقق و به فعليت رسيدن اين زمينه ها است. حتى مريم(سلام الله علیها) در آن شرائط سخت وضع حمل و در آن بيابان خاموش كه خداوند روزى اش را به صورت خرماى تازه (رطب) بر شاخسار نخلى كه در آن بيابان بود ظاهر ساخت، مأمور شد حركتى كند و مخاطب به جمله «وَهُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًا جَنِيًّا»(1)؛ (و این تنه نخل را به طرف خود تکان ده، تا رطب تازه اى بر تو فرو ریزد) گرديد.
ثانياً: اگر انسان هايى در گذشته و حال غصب حقوق ديگران كنند و روزى هاى آنها را به ظلم از آنها بگيرند دليل بر عدم تأمين روزى از ناحيه خدا نيست. به تعبير ديگر علاوه بر مسأله تلاش و كوشش، وجود عدالت اجتماعى نيز شرط تقسيم عادلانه روزى ها است؛ و اگر گفته شود: خداوند چرا جلوی ظلم ظالمين را نمى گيرد؟ مى گوئيم اساس زندگى بشر بر آزادى اراده است تا همگى آزمايش شوند نه بر اجبار و اكراه؛ و گرنه تكاملى صورت نخواهد گرفت. (دقت كنيد)
ثالثاً: منابع زيادى براى تغذيه انسان ها در همين كره خاكى وجود دارد كه بايد با هوش و درايت آنها را كشف و به كار گرفت؛ و اگر انسان در اين زمينه كوتاهى كند مقصّر خود او است. ما نبايد فراموش كنيم مناطقى از آفريقا كه مردم اش از گرسنگى مى ميرند، بعضآ از غنى ترين مناطق جهان است؛ ولى عوامل ويرانگر كه در بالا به آن اشاره شده آنها را به اين روز سياه انداخته اند.
اين بحث فشرده را با سخنى از على(علیه السلام) در نهج‌البلاغه پايان مى‌دهيم؛ آنجا كه فرمود: «أُنْظُرُوا اِلىَ النَّمْلَةِ فِى صِغَر جُثَتِّها وَ لَطافَةِ هَيْئَتِها لا تَكادُ تُنالُ بلَحْظ الْبَصَر وَ لا بِمُسْتَدْرَکِ اِلْفِكَرِ كَيْفَ دَبَّتْ عَلى أَرْضِها، وَ صُبَّتْ عَلى رِزْقِها تَنْقُلُ الْحَبَّةَ الى جُحْرِها وَ تُعِدُّها فِى مُسْتَقرِّها، تَجْمَعُ فى حَرِّها لِبَرْدِها، وَ فى وِرْدِهَا لِصَدْرِها»(2)؛ (به اين مورچه با آن جثّه كوچك و اندام ظريفش بنگريد كه از كوچكى و لطافت به خوبى به چشم ديده نمى شود، و در انديشه نمى گنجد، چگونه روى زمين راه مى رود و براى به دست آوردن روزى تلاش مى كند، دانه ها را به لانه منتقل مى سازد و در جايگاه مخصوص نگهدارى مى كند، در فصل گرما براى سرما و در هنگام وجود امكانات براى زمانى كه ممكن نيست ذخيره مى كند!).(3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.